Beuk 100% verkleurd, 31-10-2009 Rhenen. Grebbeberg

Herfstkleuren intens maar op een normaal tijdstip

De Natuurkalender
1-NOV-2009 - De bladverkleuring vindt dit jaar vroeger plaats dan de voorgaande jaren maar het moment is vergelijkbaar met vroeger. Door de gunstige weersomstandigheden zijn de herfstkleuren intens. Met de aankomende onstuimige periode zal er snel een eind komen aan de kleurrijkste periode van het jaar.

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op zondag 1 november 2009

De bladverkleuring vindt dit jaar vroeger plaats dan de voorgaande jaren maar het moment is vergelijkbaar met vroeger. Door de gunstige weersomstandigheden zijn de herfstkleuren intens. Met de aankomende onstuimige periode zal er snel een eind komen aan de kleurrijkste periode van het jaar.

Veel mensen hadden een paar weken geleden het gevoel dat de bladverkleuring laat op gang kwam. Dat was ook het geval. Begin oktober lag de natuur zo’n anderhalve week achter op schema. Na twee dagen lichte nachtvorst op 14 en 15 oktober werd de bladverkleuring echter sterk in gang gezet. De afgelopen week bereikten veel berken, eiken en beuken het moment waarop alle bladeren aan de boom verkleurd waren. Hiermee valt de datum van 100 procent bladverkleuring gelijk met het gemiddelde uit de periode 1894 tot 1968 (zie Tabel 1). De herfst start hiermee een paar dagen vroeger dan de voorgaande twee jaren maar ruim twee weken eerder dan in de zeer late jaren 2005 en 2006. In deze twee jaren lag de gemiddelde temperatuur in september en oktober tussen respectievelijk 1,7 en 2,9 graden Celsius hoger dan dit jaar en waren de bladeren van de eerste eiken, beuken en berken pas rond half november 100 procent verkleurd.

De kleuren waren de afgelopen week ook intens. De lage nachttemperaturen zonder nachtvorst, de zonnige omstandigheden en de relatief hoge maximumtemperaturen aan het einde van de maand stimuleerden de kleuring van de bladeren. Door de afwezigheid van harde wind en vorst bleven de verkleurde bladeren ook lang aan de boom hangen. Hierdoor hadden veel boomsoorten tegelijkertijd veel gekleurde bladeren aan de takken.

Met de verwachte regen en harde wind vandaag en de komende dagen zullen veel bomen hun verkleurde bladeren verliezen. Vooral essen, paardenkastanjes, prunussen, lindebomen, berken, platanen en Amerikaanse eiken zullen nu snel kaal worden. De mooiste herfstdagen wat verkleuring betreft liggen dit jaar helaas al weer achter ons.

Tabel 1: Gemiddelde eerste waarneming van bladverkleuring (50 en 100%) en einde bladval in verschillende perioden en jaren.

Periode / jaar

Zomereik 50% verkleurd

Zomereik 100% verkleurd

Zomereik einde bladval

Beuk 50% verkleurd

Beuk 100% verkleurd

Beuk einde bladval

Berk 50% verkleurd

Berk 100% verkleurd

Berk einde bladval

1894-1968

20-okt

28-okt

17-nov

14-okt

22-okt

9-nov

10-okt

   

2001-2008

28-okt

10-nov

24-nov

26-okt

8-nov

20-nov

22-okt

31-okt

16-nov

2005

31-okt

21-nov

15-dec

29-okt

16-nov

1-dec

19-okt

5-nov

26-nov

2006

10-nov

16-nov

1-dec

10-nov

18-nov

29-nov

6-nov

15-nov

23-nov

2007

25-okt

31-okt

11-nov

22-okt

2-nov

14-nov

11-okt

26-okt

8-nov

2008

23-okt

8-nov

17-nov

14-okt

2-nov

15-nov

14-okt

28-okt

20-nov

Tekst: Arnold van Vliet, Wichertje Bron en Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto's: Arnold van Vliet, De Natuurkalender