Edelhertenbronst

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op dinsdag 1 september 2009

Vanaf half september zijn de activiteiten van bronstige edelherten te zien op verschillende plekken in Nederland. De Zoogdiervereniging maakte opnames van een eerdere bronstperiode. 

Bronst

De bronsttijd is de paartijd van het edelhert. In de bronsttijd proberen mannetjes harems te vormen door luid te burlen en hun krachten te meten met rivalen. Als rivalen zich aan elkaar meten kan er een gevecht losbarsten. Tijdens een gevecht proberen de herten elkaar met hun gewei weg te drukken. Hierbij kunnen soms verwondingen en afgebroken geweien voorkomen. De winnaar, ook wel plaatshert genoemd, dekt de hindes. Soms vormen ze harems van 10 à 20 hinden. Na de bronst zijn de meest actieve mannelijke dieren vaak uitgeput. Hun lichaamsgewicht kan dan wel met dertig procent zijn afgenomen.

Het filmpje hieronder geeft weer hoe het er tijdens de edelhertenbronst aan toe kan gaan.

Zelf kijken?

Wilt u zelf naar de edelhertenbronst kijken? Er zijn verschillende plekken in Nederland waar u dat kunt doen. Hieronder vindt u een overzicht met locaties en data wanneer de hoogbronst hier plaatsvindt. Nationaal park de Hoge Veluwe rond 15 September; Veluwe – alle overige gebieden rond 25 September; Oostvaardersplassen rond 8 Oktober.
De hoogbronst is de periode waarin er een piek is te zien in de activiteiten rondom de bronst. Als u gaat kijken, blijf dan ten alle tijden op gemarkeerde wegen en paden en houd minimaal 50 meter afstand!

Het edelhert

Vaak ontstaat er verwarring of men met edelherten of reeën of, in mindere mate, damherten te maken heeft. Het edelhert is veruit het grootste hoefdier van ons land. Het is veel groter dan het ree of damhert. Het edelhert heeft een schofthoogte van gemiddeld 130 centimeter. Bij het ree en damhert ligt dat tussen de 70 en 90 centimeter. Het edelhert heeft een roodbruine vacht en wordt ook wel roodwild genoemd. Jonge dieren hebben een bruine vacht. De buik en de staart zijn wit. Alleen het mannetje heeft een gewei dat elk voorjaar wordt afgeworpen.

Waar in Nederland?

Als standwild komt het edelhert op slechts drie plaatsen in Nederland voor. Op de Veluwe (Provincie Gelderland), in de Oostvaardersplassen (Provincie Flevoland) en sinds kort ook een klein aantal in het Weerterbos (Provincie Limburg). Daarnaast komen er af en toe zwervende edelherten de grens over vanuit Duitsland.

De noordelijke helft van de Veluwe bestaat grotendeels uit multifunctioneel bos en natuurgebied en biedt daarom de ruimte voor lage dichtheden edelherten. De Zuid Veluwe is vrijwel geheel aangewezen als grote eenheid natuur waardoor er hier ruimte is voor hoge dichtheden edelherten. Het natuurgebied Oostvaardersplassen is in zijn geheel aangewezen als grote eenheid natuur waardoor ook hier ruimte is voor hoge dichtheden edelherten. In het Weerterbos zijn in 2005 kleine aantallen edelherten geïntroduceerd in een omheind gebied van zo’n 150 hectare.

Tekst en filmpje: Sil Westra, www.zoogdiervereniging.nl

Foto: Rollin Verlinde, www.vildaphoto.net