Aas etende wolven: ook dát is een natuurlijk proces
ARK Rewilding NederlandWolven doden om de paar dagen een hoefdier om te voorzien in hun voedsel. Daarbij maken zij een afweging tussen het risico op verwonding en kans van slagen. Daarom zal een wolf kiezen voor de meest zwakke prooi in een kudde. Dit zijn dieren die jong, ziek, oud of gewoonweg langzamer of sneller uitgeput zijn. Zo zorgen wolven voor gezonde prooidierpopulaties.
Aaseten als terugvaloptie
Maar wat als een jacht mislukt? Of als de wolf gewond raakt tijdens een jacht? Jonge wolven die het ouderlijk nest verlaten, hebben nog weinig ervaring met (alleen) jagen. Ook wolven in een roedel kunnen tijdelijk in een mindere conditie verkeren. De wil om te (over)leven zorgt ervoor dat wolven op zoek gaan naar alternatieve voedselbronnen om zichzelf te kunnen voeden, net zoals elk ander dier dat zal doen. Terugvallen op aas werd in het buitenland al waargenomen als overlevingsstrategie, deze beelden bevestigen wederom dat dit gedrag ook in Nederland voorkomt. Aas eten is een natuurlijk proces én voorkomt mogelijk de predatie op makkelijke prooien als onbeschermde landbouwhuisdieren.
Bijzondere beelden van aasters en een roedel wolven bij een edelhertkadaver (Bron: ARK Rewilding Nederland)
Onderzoek op de Veluwe
Om beter inzicht te krijgen in het gebruik van dode dieren door aaseters wordt er op verschillende locaties onderzoek gedaan met wildcamera’s. Met de wildcamera’s kan bekeken worden hoe aaseters, waaronder ook wild zwijn, vos, buizerd en raaf, op de Veluwe gebruik maken van aangereden dieren en afgeschoten hoefdieren (omwille van populatiebeheer) zonder dat zij verstoord worden. Het onderzoek levert allerlei bijzondere beelden op. Zo is in de videocompilatie goed te zien dat wolven andere dieren helpen door het karkas als eerste open te maken.
Wolf biedt hulp
Als eerst komt er een vos bij het edelhertenkadaver kijken, maar het kadaver is nog geheel intact en de vos kan niet door de huid heen bijten. Pas wanneer de wolven het kadaver openen, krijgen ook andere aaseters toegang tot het kadaver. De wolf helpt op deze wijze vele aaseters die een kadaver zelf niet kunnen openen. De vos hoeft geen genoegen meer te nemen met de snuit en oren, hij kan nu ook bij andere stukken vlees. Kort daarna verschijnen ook andere aaseters, zoals buizerd en raaf. Wanneer de wolven voor de tweede keer terugkomen, zien we ook de welpen voor het eerst in beeld. Mogelijk leren de welpen op deze manier van hun ouders dat zij kadavers van hoefdieren kunnen benutten als een jacht mislukt of wanneer zijzelf in mindere conditie verkeren.
Voedseltransporten
Ook raven zijn echte opportunisten en weten kadavers als geen ander te vinden. Zij moeten er snel bij zijn om te kunnen profiteren van het voedsel, voordat het kadaver opgegeten is door andere aaseters of in een te verre staat van ontbinding verkeert om er nog goed van te eten. Bij overvloed verzamelen raven kleine stukjes vlees en verstoppen deze in de omgeving om er later nog van te kunnen eten. Dit gedrag wordt ‘caching’ genoemd. Wolven doen ook aan voedseltransport, waarbij hele dieren of grote delen worden meegenomen naar welpen of verzwakte familieleden. Soms verstoppen zij een (deel van een) prooi op een veilige plek om op een later moment terug te keren.
Voedseltransport door wolven op de Veluwe (Bron: Wolvenmeldpunt Nederland)
Herstel van de Veluwe
Aaseters, van kever tot wolf, spelen met hun gedrag een belangrijke rol in het voeden van het ecosysteem. De aanwezigheid van kadavers en verspreiding van delen ervan zorgen ervoor dat belangrijke mineralen in de bodem opgenomen kunnen worden. Op de Veluwe kan dit ervoor zorgen dat het versneld uitspoelen van stikstofneerslag beperkt of geremd wordt. Zo dragen aaseters bij aan het herstel van de Veluwe.
Tekst, foto's: ARK Rewilding Nederland
Film: ARK Rewilding Nederland; Wolvenmeldpunt