Massagraf huismoeders: het vervolg

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting op zondag 7 december 2008

Op 27 november plaatsten we een Natuurbericht over een vensterbank vol met huismoedervleugeltjes . Inmiddels zijn daar reacties op gekomen die meer licht werpen op de zaak.

Uit het bericht van toen: Het lijkt erop dat deze schuur een geliefde plek was voor huismoeders, maar het zou ook goed kunnen dat de vlinders buiten zijn gevangen en mee naar binnen zijn genomen om te worden opgegeten. Bij navraag bij Wim Klein Schiphorst bleek de huismoeder de meest voorkomende nachtvlinder in zijn tuin in Heiloo te zijn. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat de huismoeders zijn opgepeuzeld door vogels of vleermuizen; er zit een klein vlieggaatje in de wand van de schuur'. Vleermuizen zijn het meest waarschijnlijk, want die zijn, net als de huismoeders, ’s nachts actief en het is bekend dat ze vaste peuzelplekken hebben.

In de schuur werden ook keutels gevonden. Men dacht dat die van muizen waren maar Mary van der Steeg schrijft: 'Deze keutels lijken heel veel op gewone muizenkeuteltjes. Het verschil is echter te zien door een uitgedroogd keuteltje tussen de vingers fijn te malen. Je vindt in vleermuizenkeutels glinsterende chitine-deeltjes van insectenschilden. In muizenkeutels ontbreken deze deeltjes, omdat muizen (meestal) vegetariërs zijn.'

Jan Buys meldt: 'Van grootoorvleermuizen is bekend dat ze regelmatig en veel huismoeders eten en de aanwezigheid van afgebeten vleugels (het is aan de vleugels te zien dat ze afgebeten zijn) is een kernmerkende indicator voor de aanwezigheid van grootoorvleermuizen.' En ook Erik Korsten schrijft dat het grootoorvleermuizen geweest moeten zijn. 'Dergelijke stapels vleugeltjes zijn het werk van grootoorvleermuizen. In Hilversum heb ik bij een vleermuizenonderzoek midden in de stad ook een dergelijke vreetplek van een grootoor gevonden, op de zolder van een koetshuis.'

In Nederland leven twee soorten grootoorvleermuizen: de gewone grootoorvleermuis en de grijze grootoorvleermuis. Omdat de laatste in Nederland alleen voorkomt in Limburg en Noord-Brabant, moet de 'boosdoener' in Heiloo de gewone grootoorvleermuis geweest zijn.

Tekst: Mathilde Groenendijk & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto: Wim Klein Schiphorst