De hermelijn als gids

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging VZZ op zondag 1 juni 2008

De noordse woelmuis, waterspitsmuis of hermelijn zijn uitstekende gidsen voor de ontwikkelingsplannen in de Hoeksche Waard.

De Hoeksche Waard is een dynamisch landschap. Voor dit eiland is een ontwikkelingsprogramma opgesteld met een groot aantal deelprojecten. De projecten hebben diverse doelstellingen, zoals het aaneenknopen van het versnipperde natuurgebied in de waard met de kreekrestanten, het bieden van nieuwe kansen aan recreatie, vergroten van de waterkwaliteit en waterberging en het zorgdragen voor een gezonde en duurzame noordse woelmuispopulatie.

Om de benodigde extra waterberging te realiseren, worden de kreken breder en de oevers minder steil. Het stijgende water na hevige regenval kan zich zo over een grotere oppervlakte verspreiden. In de grotere natuurontwikkelingsgebieden wordt bovendien het maaiveld verlaagd zodat ze in natte periodes meer water kunnen opvangen. Het waterbergend vermogen in de waard neemt toe met 65 hectares. Daarvoor wordt 685.000 kuub grond verzet. Het betekent een totale toename van het oppervlaktewater op het eiland met 1 procent.

Het ‘Vlietproject’ wil onder meer de oude kreken weer zichtbaar maken in het landschap. De kreken zijn restanten uit de tijd dat de Hoeksche Waard een getijdengebied was. Ze stonden toen in verbinding met het open water. Nu liggen ze binnendijks. Hoewel veel kreken gedempt zijn, is het hoofdstelsel in tact gebleven. Het Vlietproject gaat het oorspronkelijke profiel van de kreken in ere herstellen. Rietbermen zorgen daarbij voor een zuiverende werking van het water.

Langs de herstelde kreken zal 90 hectare robuuste natuur komen, waarvan 70 hectare natte natuur. Het hier en daar aanplanten van struiken en bomen langs de oevers zal de loop van de kreken in het landschap meer zichtbaar maken. Voor het Vlietproject zijn verschillende diersoorten aangemerkt als gidssoort. Naast de noordse woelmuis, waterspitsmuis en hermelijn zijn dit ook de snoek, grote karekiet, geelgors, waterspitsmuis, rietzanger, dagvlinders en libellen. Voor deze diersoorten worden de kreken ingericht zodat zij er kunnen leven en foerageren. De populatieontwikkeling van deze soorten zal bijgehouden worden om te zien hoever het gebied zich ontwikkelt.

Indien predatoren zoals de hermelijn in ruim aantal voorkomen is dit veelal een teken dat het gehele palet aan soorten het goed heeft en de natuurontwikkelingsplannen in de Hoeksche Waard naar wens verlopen. De waterspitsmuis geeft aan dat er een goed ontwikkelde oevervegetatie ontstaan is met een rijk waterinsectenleven en goede waterkwaliteit. De endemische noordse woelmuis is een goede gids voor de dynamiek van het moeras- en krekengebied met een wisselende waterstand (waterberging). Een gevarieerde soortensamenstelling is bovendien uit recreatief oogpunt ook zeer aantrekkelijk. Een zichtwaarneming van een hermelijn verhoogt het natuurbelevingsgevoel. Indien mensen het in de Hoekse Waard een gidssoort waarnemen kunnen ze dit doorgeven op www.telmee.nl of www.hwl.nl.

Deelnemers van de projecten zijn: Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat, Westelijke Land- en Tuinbouworganisatie, Staatsbosbeheer en Natuur- en Milieuvereniging Hoekschewaards Landschap.

Tekst: Richard Witte, Zoogdiervereniging VZZ
Foto: Waterschap Hollandse Delta