Sterren in de duinen

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Aardsterren verschijnen vanaf half augustus totdat de winter echt invalt. Ze blijven, in tegenstelling tot de meeste paddenstoelen, lang herkenbaar en dus vindbaar door hun stevige huid. Veel soorten zijn te vinden in de kalkrijke duinen aan de kust.

Hoewel de levensduur van de meeste paddenstoelen kort is en ze daarna snel in elkaar zakken en verdwijnen, zijn aardsterren wel het grootste deel van het jaar te vinden. Aardsterren hebben een stevige, papierachtige huid waardoor je ze lang nadat ze afgestorven zijn nog kunt vinden op hun groeiplaats. Nieuwe aardsterren verschijnen van half augustus tot ongeveer wanneer de winter echt invalt.

Er zijn zo’n twintig soorten aardsterren bekend uit Nederland. Veel soorten zijn in de duinen te vinden zoals de Viltige aardster (Geastrum saccatum), maar enkele soorten, zoals de Gekraagde aardster (Geastrum triplex), zijn in het hele land te vinden. Door hun typische groeiwijze en stevige huid kun je aardsterren gemakkelijk oprapen om ze van dichtbij eens goed te bekijken.

Verwantschap tussen verschillende soorten paddenstoelen is aan de buitenkant vaak niet te zien en het zal de lezer wellicht verbazen dat aardsterren verwant zijn aan stinkzwammen en helemaal niet aan stuifzwammen (Lycoperdon-soorten), waar ze hun wijze van sporenverspreiding mee gemeen hebben. Als het regent, zorgen de regendruppels die op het met sporen gevulde bolletje vallen ervoor dat de sporen als een wolkje het bolletje van de aardster uitgedreven worden.

Jonge aardsterren hebben wel wat weg van een klein tulpenbolletje, maar als ze open gaan krijgen ze spoedig hun karakteristieke vorm. Vaak drukken de slippen de aardster de grond uit en komt deze daardoor hoger te zitten, wat voordeel biedt als je diep in het mos of gras opgroeit. Een van de meest voorkomende soorten is de Gekraagde aardster. Deze is herkenbaar aan een karakteristieke kraag onder het bolletje die ontstaat bij het scheuren van de slippen als deze omkrullen.

Aardsterren zijn macroscopisch goed op naam te brengen met het boekje - De aardsterren van Nederland en België - dat je kan downloaden van de bestelpagina (onder tabblad publicaties) van de website van de Nederlandse Mycologische Vereniging.

Tekst: en foto: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
U-Tube film: Neil Bromhall