Onkruidbestrijder misschien niet zo onschuldig

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op [publicatiedatum]

De inzet van een van oorsprong uit Australië komende roest als bestrijder van Klein kruiskruid kan mogelijk schade aan tuinbouwgewassen veroorzaken.

Gedurende de zomermaanden zwerven veel Nederlanders over de hele wereld uit op zoek naar mooie en nog onbedorven plekjes. Bij terugkomst brengen we niet alleen verhalen en mooie platen mee van onze reis, maar ook vaak plantenzaden die in de sokken zijn blijven haken tijdens de bergwandelingen en sporen van plaatselijk voorkomende schimmels en roesten die ongemerkt aan je kleren blijven zitten. Voor tal van organismen zijn er geen grenzen meer in de wereld en ze maken dankbaar gebruik van al die toeristen om mee te liften naar Nederland.

Hoewel de meeste van deze soorten weinig kans maken, kunnen anderen in korte tijd uitgroeien tot invasieve soorten die in staat zijn grote schade aan het milieu en onze economie toe te brengen. Vaak duurt het echter geruime tijd voordat duidelijk wordt welke schade een organisme kan toebrengen. Het kan er in het begin zelfs op lijken dat we er voordeel van hebben. Een voorbeeld daarvan is de Australische composietenroest (Puccinia lagenophorae) die van oorsprong voorkomt in het zuidoosten van Australië. Deze roest werd in Nederland in 1972 voor het eerst gevonden, elf jaar nadat deze opdook in Europa. Sinds 2001 wordt ze ook in Noord-Amerika gevonden. De roest tast vooral Klein kruiskruid (Senecio vulgaris) aan, een plant die als een lastig onkruid beschouwd wordt.

Als mogelijke bio-bestrijder van dit onkruid heeft het de belangstelling van bedrijven die zich bezighouden met de productie van gewasbeschermingsmiddelen en zijn er verschillende studies verricht naar de mogelijkheden om deze roest hier tegen in te zetten. Op Hawaï, waar men veel last heeft van een aan Klein kruiskruid verwante invasieve plantensoort (Senecio madagascariensis) is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de roest te gebruiken bij de bestrijding van deze plant.

De Australische composietenroest kan echter zo’n 150 soorten in verschillende plantenfamilies aantasten en er zijn aantastingen bekend van economisch belangrijke tuinbouwgewassen zoals Senecio Pericallis hybride, Emilia
coccinea en Dukaatbloem (Asteriscus maritimus). Daarnaast is tijdens DNA-onderzoek in 2009 ontdekt dat deze roest in staat is te kruisen met andere verwante soorten. Reden genoeg om bij het inzetten van deze exotische roest tegen het Klein kruiskruid erg voorzichtig te zijn.

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging; Quadell, CCAS lisc.