Hete zoentjes tussen het mos
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Educatie en Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]
Octospora humosa? Het zal bij slechts weinigen een belletje doen rinkelen. Ook Groot oranje mosschijfje spreekt niet direct tot de verbeelding. In Engeland is dat tegenwoordig anders. De bekende krant The Guardian schreef een wedstrijd uit om een aantal onbekende en zeldzame soorten een sprekende naam te geven.
In deze wedstrijd behaalde het Groot oranje mosschijfje prompt de hoofdprijs. Alleen niet onder die naam. Een twaalfjarig meisje bedacht iets sexyer en sinds juli gaat Octospora humosa door het leven als ‘Hotlips’. Sinds de toekenning van deze bijzondere naam is het aantal Google-links vertienvoudigd.
In het Nederlandse taalgebied werd er nog geen gelijkaardig initiatief genomen. Nochtans worden jaarlijks ook voor diverse soortgroepen nieuwe Nederlandse namen bedacht. Voor paddenstoelen gebeurt dat door een heuse Nederlandse namencomissie, waarbij Nederlandse en Vlaamse mycologen in overleg een nieuwe naam toekennen. Meestal wordt de naam aangebracht door de waarnemer van de eerste vondst. Wanneer die weinig inspiratie heeft, wordt een passende vertaling uit het Engels, Duits of Frans gebruikt.
Groot oranje mosschijfje, alias Hotlips, is een oranjerood 5 tot 10 mm ’groot‘ bekerzwammetje. Zoals alle soorten uit het geslacht Octospora is dit een parasiet verbonden aan een mos. In dit geval is dat Ruig haarmos. Je kan de soort vanaf de late herfst waarnemen tot het eind van de winter. Toevallig zijn zandige plekken met veel Ruig haarmos in diezelfde periode van het jaar het speelterrein van de Sneeuwspringer. Daarom een warme oproep aan al wie op zoek gaat naar de Sneeuwspringer om ook uit te kijken naar de aanwezigheid van het toch wel zeldzame mosschijfje (en uiteraard ook omgekeerd).
Let wel op: er bestaan nog enkele andere oranje bekerzwammetjes die op of in de buurt van haarmos kunnen groeien. Zo is het Regenboogmosschijfje (Octospora rubens), een kleinere soort, te vinden op bladmossen. In het geslacht Lamprospora zitten eveneens kleine oranje mosschijfjes die tussen mossen te vinden zijn of op bemoste brandplekken tevoorschijn komen. Het Oranje mosbekertje (Neottiella rutilans) is, zoals de naam het aangeeft, meer bekervormig. Het is dus beter voor alle zekerheid een paddenstoelenkenner met een microscoop te raadplegen voor je een nieuwe vindplaats van Groot oranje mosschijfje op kaart zet.
Tekst: Jos Gysels (Natuurpunt Educatie) & Wim Veraghtert en Roosmarijn Steeman (Natuurpunt Studie)
Foto's: Paul Wouters en Marianne Horemans