'Chickens of the woods' genoeg te vinden!

Nederlandse Mycologische Vereniging
22-AUG-2024 - De eerste excursie van het nieuwe seizoen resulteerde in een beter resultaat dan werd verwacht. We hadden woensdag de excursie nog voorgelopen, maar de wandeling bracht toen nauwelijks paddenstoelen aan het licht. Na maanden nauwelijks paddenstoelen gevonden te hebben, begin je ongerust te worden. Een vondst van de prachtige Zwavelzwam bracht uiteindelijk de gemoederen wat tot bedaren.

Hoewel de Zwavelzwam (Laetiporus sulphureus) ook wel op dood hout voorkomt, is hij vooral bekend als een geduchte parasiet van levende bomen. In Engeland is de Zwavelzwam een zeer gewaardeerde en veel gezochte consumptiepaddenstoel, getuige zijn bijnaam 'Chicken of the woods'. Zijn bijnaam refereert uiteraard niet aan zijn vorm, maar aan zijn overeenkomst in smaak en draderige structuur met kippenvlees. De zwavelzwam wordt hier wel als vervanger voor kippenvlees in vegetarische gerechten toegepast. In Nederland komt slechts één soort zwavelzwam voor, wereldwijd worden twaalf soorten onderscheiden. In de Verenigde Staten komen verschillende soorten van Laetiporus voor die nogal op elkaar lijken en in de volksmond allemaal 'Chicken of the woods' worden genoemd.

Zwavelzwam uit het Heilooërbos

De eetbaarheid van de Zwavelzwam wordt in Nederland echter in twijfel getrokken. Er is namelijk een aantal gevallen bekend waarbij consumptie allergische reacties veroorzaakte. Jonge Zwavelzwammen kunnen bepaalde alkaloïden bevatten. Het eten van jonge Zwavelzwammen kan bij een gevoeligheid hiervoor leiden tot misselijkheid en duizeligheid. De Zwavelzwam staat in Nederland daarom terecht te boek als een onbetrouwbare consumptiepaddenstoel. Dit in tegenstelling tot verschillende andere landen waar men het risico blijkbaar voor lief neemt.

Zwavelzwam van 't Oude Hof te Bergen (NH)

Grote jonge exemplaren van de Zwavelzwam worden vanwege hun kleuren ook door toevallige passanten veel gefotografeerd. Vaak worden waarnemingen van Zwavelzwammen doorgegeven aan paddenstoelenkenners. Door hun kleuren, grootte en spatelvormige hoeden zijn ze niet te verwarren met welke andere paddenstoel dan ook. De meest opvallende exemplaren worden meestal wel doorgegeven. Hierdoor is er over het voorkomen van de Zwavelzwam in Nederland veel bekend. Ook in 2023 was er sprake van meer Zwavelzwammen dan in andere jaren. De frisse en kleurige Zwavelzwammen beginnen reeds na een maand of twee af te takelen en de resten kunnen tot een jaar lang aan de boom worden gezien. De zwavelzwam wordt door heel Europa gevonden, behalve in noordelijke en alpiene streken. Ze is ook bekend van alle werelddelen.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto’s: Freek Kalsbeek; Martijn Oud