Apus apus. Gierzwaluw

Natuurjournaal 6 juli 2024

Nature Today
6-JUL-2024 - De gierzwaluwen maken zich op voor vertrek. Wapendragers worden gelokt door licht.

In juli vliegen de vogels je letterlijk om de oren. Jonge vogels zijn uitgevlogen en families zwerven van tuin naar tuin. Ook jonge gierzwaluwen maken zich op voor hun eerste vlucht. Eenmaal uitgevlogen blijven ze in de lucht tot ze zelf een nest gaan bouwen en dat duurt twee tot drie jaar! De Latijnse naam van de gierzwaluw (Apus apus) betekent letterlijk ‘zonder pootjes’. Gierzwaluwen doen namelijk alles in de lucht, zelfs slapen. Nu de jongen groot zijn, blijven de gierzwaluwen niet zo lang meer in Nederland. De honderd-dagen-vogel, zoals hij in ons land wordt genoemd, bereidt zich voor op zijn terugreis. De laatste weken van juli kun je op mooie zomerse avonden genieten van hun spectaculaire vluchten. Daarna vertrekken ze naar Afrika, om pas volgend voorjaar weer terug te keren.

Wapendragers zijn meesters in camouflage

De wapendrager is een meester in camouflage. In dit filmpje laat Chris Packham van de BBC zien hoe hij nauwelijks te onderscheiden is van een afgebroken berkentakje. Alleen de pootjes verraden dat het hier toch om een vlinder gaat. Overdag schuilt deze nachtvlinder tussen de berken en is dan nagenoeg onzichtbaar. 's Nachts gaat de wapendrager op de vleugels. Hij komt dan vaak op licht af. Je kan hem dus ontdekken op plekken waar 's nachts de lampen blijven branden, zoals fietstunneltjes of toiletgebouwen op de camping. De herkomst van de naam is niet helemaal duidelijk. Wellicht is het afgeleid van de kop van de rups, die de vorm en tekening heeft van een wapenschild. Of misschien verwijst de naam naar de schildvormige vlekken op de punten van de voorvleugels. Wil je nachtvlinders in het echt zien? Vandaag kan je nog meedoen aan de Nationale Nachtvlindernacht. Bekijk op welke locaties je een excursie kan bijwonen

Tekst: Ineke  Radstaat, Nature Today
Foto's: Luc Hoogenstein, Saxifraga; Ab Baas, Saxifraga