Vanaf eind april mogen we de eerste gierzwaluwen weer verwachten

Eerste gierzwaluwen gesignaleerd

Vogelbescherming Nederland
7-MEI-2024 - De eerste gierzwaluw van het jaar ontdekken is voor veel mensen een bijzonder moment. Met hun onvoorstelbare leven in de lucht, waarbij ze de eerste jaren van hun leven non-stop vliegen, zijn gierzwaluwen buitengewone langeafstandstrekkers. De winter brengen ze door in het grote gebied tussen Mali en Congo en vanaf eind april komen ze massaal aan in ons land. Dit jaar waren de vogels er vroeg bij.

Op 7 april 2024 is via Waarneming.nl de eerste melding gemaakt van vier gierzwaluwen. Daarna druppelden de meldingen langzaam binnen en nu worden er dagelijks al meerdere gezien. Ook het zeldzame broertje van de gierzwaluw, de vale gierzwaluw, werd dit jaar al waargenomen.

Honderd-dagen-vogel

Omdat gierzwaluwen vanaf half juli weer vertrekken naar Afrika en dus ongeveer honderd dagen in Nederland zijn, worden ze ook wel de honderd-dagen-vogel genoemd. In hun korte tijd hier moeten ze hun partner vinden, een nest maken, broeden en jongen grootbrengen. Ze kunnen wel twintig jaar oud worden en komen jaarlijks op dezelfde plek terug. Daarbij vangen ze per dag zo’n 20.000 insecten, zoals muggen. De pootjes van gierzwaluwen zijn volledig aangepast aan hun vliegende bestaan. Vier naar voren gerichte tenen met lange nagels haken behendig aan rotsen of muren, maar echt lopen is er niet meer bij. Op de grond is onhandig schuifelen het hoogst haalbare, als het echt moet.

De gierzwaluw wordt ook wel de honderd-dagen-vogel genoemd, omdat ze maar honderd dagen per jaar in Nederland is

De lucht in helpen

Soms komt het voor dat een gierzwaluw op de grond wordt gevonden en dan is het meestal mis: uitputting, een raambotsing of een jonge vogel die door voedselgebrek of hitte te vroeg uit het nest is gekomen. Als je zo’n zwakke vogel de lucht ingooit, is de kans groot dat hij net zo hard weer naar beneden valt, waarschijnlijk voor de laatste keer.

Vind je een gierzwaluw die op de grond blijft zitten? Gooi hem dan niet de lucht in. Vogelbescherming Nederland adviseert om de vogel te helpen door hem van je vlakke hand vanaf een hoog punt — zoals een zolderraam — weg te laten vliegen. Of laat hem daar met zijn pootjes aan de muur hangen. Zorg in beide gevallen dat er geen obstakels in de buurt zijn. Blijft hij desondanks zitten, bel dan de plaatselijke gierzwaluwwerkgroep of de Dierenambulance. Een gezonde, volwassen gierzwaluw die per ongeluk op de grond terecht komt kan zelf opvliegen, mits hij een vlakke ondergrond en voldoende ruimte heeft.

Meer informatie

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Luc Hoogenstein, Saxifraga; Hans Peeters