Er zijn al volop nachtvlinders

Op meer dan duizend locaties verspreid door het land wordt in het kader van het meetnet nachtvlinders met lichtvallen gewerkt. Een lamp lokt de nachtvlinders aan en die verstoppen zich in de val, in eierdozen die daarvoor speciaal zijn neergelegd. De vlinders gaan in de val in rust en de volgende ochtend kun je de vangst bekijken, op naam brengen, eventueel fotograferen en weer vrijlaten. Vroeger werden hiervoor felle en veel stroom gebruikende HPL- of Menglicht-lampen gebruikt, maar tegenwoordig steeds meer LED-licht. Het grote voordeel daarvan is dat het veel minder stroom verbruikt. Dat is goed voor het milieu, maar ook handig omdat je met een goede powerbank niet meer afhankelijk bent van een stopcontact. Doordat het licht van LED minder fel is vang je wel wat minder vlinders dan met die oude lampen, maar bijkomend voordeel is dat het licht ook minder verstoring geeft. Dit is in natuurgebieden van belang, maar ook voor je buren als je de val in je tuin hebt staan.

De andere methode is het stropen of smeren. Hierbij smeer je rond zonsondergang een zoete stof op bomen en deze controleer je een uurtje later. Als je geluk hebt zitten er nachtvlinders op, met hun roltong zuigen ze de zoetigheid op. Er zijn allerlei recepten voor smeer in omloop, maar het belangrijkste is dat het mierzoet is. Om de geur ervan goed te verspreiden wordt wel aangeraden om er wat alcohol aan toe te voegen. Gistend en rottend fruit wordt door nachtvlinders ook gevonden en gebruikt en ook hier komt alcohol bij vrij. Als je het simpel wilt houden, kun je (poeder)suiker mengen met rode wijn en dat op de boom aanbrengen. Momenteel werkt stropen prima, want er is nog geen concurrentie van bloeiende planten. In de loop van maart-april is het stropen duidelijk minder succesvol. Het zijn vooral uilen die op stroop afkomen. Momenteel zijn dat de bosbesuil, de wachtervlinder, de zwartvlekwinteruil en ook wel, maar wel wat minder, de roodkopwinteruil.

Disclaimer en tip

Smeren kan zeer succesvol zijn, maar er zijn ook regelmatig nachten dat je, op vijftig ingesmeerde bomen, een of zelfs geen vlinders vindt. Laat je daardoor niet uit het veld slaan, maar probeer het een andere nacht nog eens. Ga ook een, twee of meer nachten nadat je hebt gestroopt nog een keer langs die oude smeerplekken. Dan kunnen er nog steeds vlinders op te vinden zijn en zelfs meer dan de eerste nacht. Dat is wel afhankelijk van het weer in de tussenliggende dagen: soms zijn de stroopplekken helemaal verdroogd en soms zijn ze netjes schoon geregend.

Met licht vang je, naast ook wel de eerder genoemde uilen, vooral spanners. Nu zijn de kleine en grote voorjaarsspanners veel aanwezig, maar ook de perentak, de vroege spanner en de voorjaarsboomspanner. Ga maar eens op zoek op een niet te koude nacht. Als het flink boven de vijf graden is, zijn ze actief. En heb je nachtvlinders gevonden, geef de waarnemingen dan door via Waarneming.nl of Telmee.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting