Kerk met vleermuizen te koop

De schrik sloeg Jan om het hart, toen hij hoorde dat de eigenaar besloten heeft de Matthiaskerk in Castenray te koop te zetten. “Hoe moet het dan met mijn vleermuizen?” Jan, ook wel bekend als de Laatvliegeronderzoeker van Castenray, bestudeert en beschermt al acht jaar een unieke kraamkolonie laatvliegers. Met twintig camera’s en drie vleermuisdetectors kijkt en luistert hij vrijwel dag en nacht naar deze vleermuizen. Daardoor weten we wanneer ze uit de winterslaap komen, wanneer en hoe ze paren, wanneer het eerste jong wordt geboren en leren we nog veel meer belangrijke inzichten. Er verbleven dit jaar 170 volwassen dieren op de Priesterkoorzolder van de kerk en er zijn 91 jongen geboren. De vleermuizen worden niet alleen op de zolder gevolgd. Door een twintigtal laatvliegers van een zender te voorzien ontdekten vleermuisonderzoekers (van Natuurbalans - Limes Divergens, Regelink Ecologie & Landschap en Bionet) in samenwerking met Stichting De Laatvlieger waar deze dieren hun winterslaap doorbrengen. Baanbrekend onderzoek!

Unieke kans om vleermuizen beter te beschermen

De zorgen van Jan zijn begrijpelijk. De meeste te koop staande kerken worden gekocht om ze te verbouwen tot woningen, bedrijven en kantoren, gezondheidscentra, horeca, en noem maar op. Daarvoor is altijd wel een flinke verbouwing nodig en wil men vaak zo veel mogelijk ruimte (inclusief de zolders) benutten of aanpassen. Vanuit de Wet Natuurbescherming is er dan een plicht om rekening te houden met de vleermuizen en hun verblijfplaats te behouden. Wanneer daarbij de vleermuizen onvoldoende in de verbouwplannen worden meegenomen, trekken deze vaak aan het kortste eind en gaat de verblijfplaats verloren. Vooral bij laatvliegers is het aanbieden van vervangende verblijfplaatsen uiterst complex. Daarom ligt de beste oplossing in het maximaal behouden van de bestaande verblijfplaats. Een goed ecologisch adviesbureau kan helpen daar een plan voor te maken.

Jan hoopt daarom op een koper die zijn hart opent voor de laatvliegers van Castenray en de zolders geschikt houdt voor de vleermuizen. Een goede toekomst voor deze vleermuizen garanderen, is eigenlijk gewoon een voorwaarde om überhaupt iets met deze kerk te kunnen doen. Jan heeft er wel vertrouwen in. De praktijk laat zien dat het kan. Of misschien is er wel een partij die de kerk wil kopen, vanwege de laatvliegers? Natuurmonumenten kocht bijvoorbeeld een bedrijfspand in Waddinxveen om daar een grote kraamkolonie meervleermuizen maximaal te kunnen beschermen. Jan: “Van zoiets word ik nou blij. Eigenlijk is dit een unieke kans om mijn vleermuizen nog beter te beschermen en te kunnen blijven onderzoeken.”

Kerk kopen?

Wie interesse heeft om de Sint-Matthiaskerk te kopen, kan contact opnemen met Deken E. Smeets via deken@rkvenray.nl. 

En neem dan ook vooral contact op met Jan Jeucken van Stichting de Laatvlieger. Op de website van de stichting vind je ook meer informatie en camerabeelden van de vleermuizen. 

Bedreigd

De laatvlieger is een beschermde soort van de habitatrichtlijn en Wet Natuurbescherming. Hij staat sinds 2009 op de Rode Lijst van bedreigde zoogdieren in Nederland, en heeft daar de status 'kwetsbaar'. De Staat van Instandhouding, die ook kijkt naar wat er gaat gebeuren als we de laatvlieger niet voldoende beschermen, is 'matig ongunstig'. Deze bewoner van daken, zolders en spouwmuren heeft te lijden onder de energietransitie, vooral door na-isolatie, maar ook door de gevolgen van droogte en insectenbestrijding op zijn hoofdvoedsel: grote kevers en nachtvlinders.

Tekst: Erik Korsten, Zoogdiervereniging
Foto's: Paul van Hoof (leadfoto: Een laatvlieger op de kerkzolder van de Sint-Matthiaskerk); Jan Jeucken, Stichting De Laatvlieger