Het Tilapia-probleem tackelen

Tilapia, een zoetwatervis afkomstig uit Afrika, werd geïntroduceerd op Aruba, Curaçao en St. Maarten als onderdeel van aquacultuur- en visuitzetinitiatieven. De vissen waren goed aangepast aan deze nieuwe omgeving en plantten zich overvloedig voort, wat leidde tot een aanzienlijke bevolkingsverschuiving. Een vervolgonderzoek, uitgevoerd door CARMABI in 2000, wees uit dat Tilapia een van de meest voorkomende soorten is in zoetwater leefgebieden op Curaçao. Vergelijkbare resultaten werden gezien op Aruba, waar grote aantallen van deze vissen werden gevonden in de waterbekkens van de natuurlijke bronnen van Fontein.

Ecologische invloed

De introductie van Tilapia heeft grote ecologische gevolgen gehad voor deze Caribische eilanden. Een van de belangrijkste zorgen is de concurrentie om hulpbronnen met inheemse vissoorten. Tilapia is een productieve voortplanter met hoge reproductiesnelheden, waardoor ze sterker zijn dan inheemse vissen bij het vinden van voedsel en broedplaatsen. Hun agressieve voedingsgedrag en hun vermogen om zich aan verschillende leefgebieden aan te passen, verergeren hun invloed op lokale ecosystemen nog verder.

Tilapia verandert ook aquatische leefgebieden door de vegetatie en de waterkwaliteit te wijzigen. Ze voeden zich met waterplanten, ontwortelen en consumeren ze, wat kan leiden tot het verlies van vitale leefgebieden voor inheemse soorten. Bovendien kan hun overmatige toevoer van voedingsstoffen door uitscheiding de balans van voedingsstoffen in het water verstoren, wat mogelijk kan leiden tot algenbloei en zuurstoftekort. Ten slotte suggereert onderzoek dat Tilapia koraalriffen rechtstreeks kan beschadigen door te grazen op algenetende vissen, waardoor het ecologische evenwicht wordt verstoord.

St. Maarten heeft een reeks massale uitstervingen van Tilapia meegemaakt, met name in de Great Salt Pond. In 2013, 2015 en 2020 werden duizenden Tilapia's in het kanaal gezien, waarschijnlijk als gevolg van een afname van het zuurstofgehalte in de vijver. Deze afname van zuurstof is waarschijnlijk het gevolg van stijgende temperaturen, minimaal regenwater en een toename van de zoutconcentratie.

Managementuitdagingen

Het beheersen en beheren van de invasieve Tilapia-populatie in de Nederlandse Cariben brengt tal van uitdagingen met zich mee. Ten eerste maken het enorme aanpassingsvermogen en de voortplantingssnelheid van Tilapia het uitroeien uiterst moeilijk. Hun vermogen om te overleven in diverse omgevingen, waaronder zowel zoet als brak water, belemmert traditionele inperkingsstrategieën.

De invasie van Tilapia in de Nederlandse Cariben vormt een grote ecologische uitdaging voor de kwetsbare ecosystemen in de regio. Concurrentie om hulpbronnen, wijziging van leefgebieden en mogelijke schade aan koraalriffen zijn enkele van de ecologische gevolgen van deze invasieve soort. De complexiteit van het beheer van Tilapia vereist een gezamenlijke aanpak waarbij lokale belanghebbenden, overheidsinstanties en internationale organisaties betrokken zijn.

DCNA

De Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) ondersteunt wetenschapscommunicatie en outreach in de Nederlandse Caribische regio door natuurgerelateerde wetenschappelijke informatie breder beschikbaar te maken via onder meer de Dutch Caribbean Biodiversity Database, DCNA's nieuwsplatform BioNews en de pers. Dit artikel bevat de resultaten van verschillende wetenschappelijke onderzoeken, maar de onderzoeken zelf zijn geen DCNA-onderzoeken. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. DCNA is niet aansprakelijk voor de inhoud en de (in)directe gevolgen die voortvloeien uit het publiceren van dit artikel.

Tekst: Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA)
Foto's: Sirawich Rungsimanop; Diego Marquez