Gouden Grutto voor weidevogelboer Bote en Astrid de Boer

Het weiland van Bote en Astrid barst van de grutto’s, kieviten en tureluurs. Bote zette het waterpeil op twaalf hectare ouderwets greppelland veel hoger, hij maait laat en rijdt alleen ruige mest uit. In het voorjaar vind je hier dan ook niet alleen koeien, maar ook zo’n 200 weidevogelnesten. Vogelbescherming prijst bovendien de manier waarop deze boer zijn kennis en ervaring deelt en onderzoek laat doen op zijn bedrijf. Zo is er onderzoek gedaan naar beweiding van het vee en wat de gevolgen daarvan zijn op de vegetatie en de weidevogels. Ook hebben studenten onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de bodem. Zo wordt veel nieuwe kennis opgedaan die actief gedeeld wordt met anderen. 

Gouden Grutto grote verrassing

Voor Bote en Astrid is het winnen van de Gouden Grutto een verrassing. Bote en Astrid zijn zo verrast met de prijs, dat ze even moeten nadenken waaraan het geld te besteden. Misschien voor een uitkijktoren oppert Astrid. Bote ziet daar ook wel iets in: “Mensen rijden hier vaak langs, maar hebben niet door hoeveel vogels er zitten. Door een uitkijktoren zouden mensen de rijkdom van deze plek veel beter kunnen ervaren en weidevogels meer gaan waarderen. We gaan er nog eens goed over nadenken!”

De sleutel voor zijn succes zit volgens Bote de Boer in een extensievere bedrijfsvoering. Bote de Boer: “De trend in de landbouw is dat het nog steeds groter en sneller moet, maar wij willen dat niet. De vogels horen wat ons betreft echt bij de landbouw, dus zijn we bereid om daar tijd en moeite in te stoppen. Als ze er niet zijn, dan mis je ze. We zijn heel blij dat onze inzet gewaardeerd wordt met deze prijs.”

Vergoedingen voor weidevogelboeren

Bote’s land is niet alleen een eldorado voor weidevogels, ook de kruiden kwamen terug. Keerzijde is dat het steeds moeilijker wordt om voldoende eiwitrijk voer van het land te halen. Vooral in de wintermaanden is er flink eiwitrijk krachtvoer nodig om de melkproductie op niveau te houden. Een boer krijgt een vergoeding als hij om de nesten heen maait, maar dat werkt volgens Bote juist averechts. Predatoren komen af op de hogere graspollen en eten daar alle eieren of kuikens op. Zijn aanpak heeft veel meer succes, maar het levert hem niet meer op. Daarom pleit Bote ervoor om het systeem van vergoedingen voor weidevogelbeheer te veranderen.

De vergoedingen voor een extensieve vorm van boeren waarbij er veel rekening wordt met de weidevogels zouden, volgens De Boer, veel hoger moeten zijn. Nu kan de extensieve landbouw niet met de intensieve landbouw concurreren, waardoor voor veel boeren omschakelen niet interessant is, terwijl er volgens De Boer velen zijn die dat wel zouden willen.

Om er zeker van te zijn dat de weidevogels voor de toekomst behouden blijven, maken Bote en Astrid een bijzondere keuze. Zij verkopen de meest waardevolle percelen aan het Agrarisch Natuurfonds Fryslân. Dit geeft hun ruimte om te investeren in een toekomstbestendig bedrijf en biedt tegelijkertijd een garantie dat de extensieve weidevogelparel, ook wel 'Botes Paradys' genoemd, behouden blijft.

Ook genomineerd

Behalve Bote en Astrid de Boer, stonden ook Willem Courtz en de Wicher Hoeve beide uit het Overijsselse Rouveen en Jelte en Wieke Marije Bakker uit Friesland op de shortlist voor de Gouden Grutto. De biologische boeren uit Rouveen voldoen sinds vorig jaar met vier andere Nederlandse melkveehouders aan de eisen van het Beter Leven Keurmerk met drie sterren. Met hun melkvee produceren ze weidevogelvriendelijke zuivel. Op het land van het Friese melkveebedrijf van vader Jelte en dochter Wieke Marije zijn de aantallen weidevogels enorm gestegen. Naast plas-dras hebben ze een vogelakker en rijden ruige mest uit voor een goed bodemleven. De passie voor weidevogels wordt actief uitgedragen.

Gouden Grutto en Leeuwerik

De Gouden Grutto is een initiatief van Vogelbescherming Nederland. Het publiek kan initiatieven voordragen, waarna een commissie uit een shortlist van drie genomineerden de winnaar bepaald. De commissie bestaat uit Nel Sangers (directeur Stichting Grauwe Kiekendief), Ko Katsman (Ledenraad Vogelbescherming), Evelien Verbij (directeur BoerenNatuur) en Celine Roodhart (zelfstandig veldecoloog, voorheen beleidsmedewerker Landelijk Gebied bij Vogelbescherming). De bijbehorende wisseltrofee (een bronzen gruttobeeld) plus een geldprijs van € 5.000, - wordt sinds 2005 jaarlijks uitgereikt aan opvallende agrarische initiatieven die biodiversiteit op het boerenland stimuleren. In het najaar zal ook weer de Gouden Leeuwerik worden uitgereikt aan een agrariër die akkervogels een steun in de rug geeft.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Piet Munsterman, Saxifraga (leadfoto: grutto); Fred van Diem; Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland