Naar een gezonde bosgroeiplaats: actuele kennis gebundeld

Een duurzame oplossing voor de huidige problemen vraagt om een integrale benadering. De Bosgroepen hebben een flinke dosis kennis over de verschillende groeiplaatsen voor bos, met de bijbehorende hydrologie en bodemchemie. Kennis en ervaringen die we opdoen via het reguliere beheer- en herstelprojecten in opdracht van leden in heel Nederland, van provincies en projecten voor de Europese Unie. Daarmee nemen de Bosgroepen een unieke positie in. We krijgen hierdoor een goed beeld van wat er nog op ons af komt, wat er nodig is én wat er mogelijk is om bosgroeiplaatsen te revitaliseren.

Bosgroeiplaatsen zijn een resultante van de wisselwerking tussen aarde, mens en natuur. Een gezonde bosgroeiplaats is een vereiste voor een goed functionerend en weerbaar, oftewel veerkrachtig en vitaal bos. Bij een gezonde bosgroeiplaats is sprake van een bosbodem met een mineralen- en waterhuishouding passend bij de potentie. Ook heeft een dergelijke bosgroeiplaats flora en fauna, inclusief de bijbehorende (biologische) processen, die passen bij deze locatie in het landschap. 

Achtergrondinformatie en praktische handvatten gebundeld

Om de perspectieven voor het revitaliseren van bosgroeiplaatsen in beeld te brengen, hebben de Bosgroepen zes verschillende folders gemaakt. Hierin vinden terreineigenaren, beheerders en beleidsmakers achtergrondinformatie en praktische handvatten om onze bossen langdurig vitaal te houden. De folders richten zich op de bossen op de hogere zandgronden in Nederland (met de inliggende beekdalen en veentjes). Daar zijn de problemen met betrekking tot verdroging en verzuring het grootst.

Van theorie naar diagnose en beslisboom

Deze reeks van folders over bosgroeiplaatsen start met een theoretisch kader over zes bosgroeiplaatsen in het landschap. Immers, de ene bosgroeiplaats is de andere niet. Daarna volgt een folder om zelfstandig een diagnose van de eigen bosgroeiplaats op te stellen. Onderzoek via een bureau- en veldstudie maakt duidelijk hoe het er voor staat met de bodem, de humuslaag en de vegetatie. Als de diagnose is gesteld, is de vraag welke maatregelen noodzakelijk, passend én duurzaam zijn voor het bos. Maatregelen moeten aansluiten bij het type bosgroeiplaats, het beheerdoel en het omringende landschap. Hiervoor wordt de ‘Beslisboom revitalisering bosgroeiplaats’ doorlopen.

Goed nieuws: er is vaak iets te doen aan problematiek

En het goede nieuws is: er is vaak wél iets te doen aan de huidige problemen van niet-vitale bosopstanden en verzuurde bodems. De maatregelen voor een gezonde bosgroeiplaats kunnen bestaan uit (een combinatie van) ingrepen op het vlak van hydrologie, het inbrengen van rijkstrooiselsoorten en het toepassen van bufferende stoffen.
Ook deze maatregelen worden in de folders toegelicht. Vanuit een gezonde bosgroeiplaats kunnen onze bossen duurzaam functies blijven vervullen op het vlak van biodiversiteit, recreatie, houtoogst, waterzuivering, waterberging en koolstofopslag. 

De verschillende folders zijn te downloaden op de website van de Bosgroepen. 

Tekst: Ariët Kieskamp, Harm Smeenge, Leon van den Berg en Mirjam Broekmeijer, Bosgroepen
Beeld: Bosgroepen