Klimaatverandering extra uitdaging voor zeehonden

Zeehondenmoeders en hun pups zijn afhankelijk van het zee-ijs. Maar dat is op veel plekken inmiddels niet meer te vinden. Gelukkig zijn producten van zeehonden wereldwijd niet langer gewenst; velen vinden het een verspilling van zeehondenlevens. Maar ondanks dat de jacht echt niet meer van deze tijd is, blijft de Canadese overheid hem politiek en financieel ondersteunen. De jaarlijkse jacht is de grootste legale slachting van zeezoogdieren ter wereld. 

Klimaatverandering smelt hun ijsschotsen 

Het is haast onvoorstelbaar. De zadelrobben worden door jagers gedood met knuppels, geweren of hakapiks (die lijken op een soort pikhouweel). Meestal zijn de slachtoffers pups van nog geen drie maanden oud. De pups worden eind februari tot begin maart geboren en door hun moeders verzorgd op stabiele ijsschotsen. Dat ijs beschermt de zeehonden tegen roofdieren, terwijl de moederzeehonden nog steeds toegang hebben tot water om op voedsel te jagen. 

Door klimaatverandering wordt het steeds moeilijker voor de pups om zelfs de leeftijd van drie maanden te bereiken. Naar verwachting wordt het dit jaar warmer dan gemiddeld in Atlantisch Canada. En we zien ook dat de ijsvorming in het gebied historisch laag is voor deze tijd van het jaar. 

Elke actie in de natuur heeft een reactie: Door veranderingen in het klimaat is er minder lang en minder dik zee-ijs. Dat heeft weer invloed op de beschikbaarheid van prooidieren voor zeehonden. En wetenschappelijk onderzoek toont aan dat dit weer invloed heeft op het voortplantingssucces van zadelrobvrouwtjes. 

Zadelrobmoeders zijn heel kieskeurig. Andere zeehondensoorten kunnen hun pups op het land baren als er geen geschikt ijs aanwezig is, maar een zadelrobmoeder zal de zwangerschap in dat geval in zee afbreken. Maar zelfs als een zeehondenmoeder ijs kan vinden, is dat vaak niet genoeg. Het dunnere ijs breekt in stukken voordat de pups klaar zijn met zogen of kunnen zwemmen. De jonge zeehonden kunnen door het brekende ijs worden geplet of spoelen aan op de kust. 

Als zadelrobben geen geschikt ijs in hun leefgebied kunnen vinden, dwalen ze vaak op het land rond. Ze zijn gezien in tuinen en op parkeerplekken nadat ze zijn aangespoeld, en niet weten waar ze naartoe kunnen. Sommigen zeggen dat het goed is om zeehonden te doden, omdat er 'teveel' zadelrobben zouden zijn. Maar de tragische realiteit is dat de soort haar cruciale leefgebied op het ijs aan het verliezen is.

Waarde van zeehondenjacht daalt gestaag 

Vorig jaar zijn er naar verluidt 26.847 zadelrobben gedood. De jacht heeft 749.239 Canadese dollars opgebracht, wat gemiddeld neerkomt op slechts $28 per pels. De afgelopen drie jaar zijn minder zadelrobben gedood dan in voorgaande jaren. Ter vergelijking: in 2006, toen de jacht op een hoogtepunt was, was de gemiddelde prijs per zeehondenpels $102.  

Het doden van babyzeehonden echt niet meer van deze tijd. Sinds 1996 heeft de ene na de andere Canadese regering geprobeerd de Canadese zeehondenjacht nieuw leven in te blazen. Er zijn honderden miljoenen Canadese dollars in gepompt. Maar er is vandaag de dag weinig belangstelling voor zeehondenproducten. We moeten het eindelijk achter ons laten en stoppen er belastinggeld aan te verspillen. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat er teveel zadelrobben zijn of dat ze een negatieve impact hebben op hun ecosysteem. We hoeven niet te zorgen voor een kleinere zeehondenpopulatie - en al helemaal niet nu ze ook worden bedreigd door klimaatverandering. 

Er zijn nu duurzame alternatieve industrieën om gemeenschappen aan de Canadese kust, die van oudsher afhankelijk zijn van de zeehondenjacht, te ondersteunen. Bijvoorbeeld het opwekken van groene energie of het verwijderen van oud visserijgereedschap uit de oceaan, wat levensgevaarlijk is voor mensen en zeedieren. 

De Canadese overheid en de wens van het volk 

Er zijn al stappen gezet. Zo is er sinds 1983 een Europees verbod op de import van producten van pasgeboren zadelrobben en klapmutsen en heeft de EU in 2009 alle zeehondenproducten op de Europese markt verboden, behalve producten van inheemse volkeren. 

In november 2022 gaf de Canadese overheid aan dat "het recht van inheemse volkeren in Canada om op zeezoogdieren, inclusief zeehonden, te jagen grondwettelijk is beschermd". De overheid werkt met inheemse partners en de industrie om de bestaande markt voor Canadese zeehondenproducten te onderhouden en de ontwikkeling van nieuwe, innovatieve producten en markten in binnen- en buitenland te steunen.

Een van de dingen die voorstanders van de jacht roepen, is dat zeehonden een negatieve impact zouden hebben op de commerciële visserij. Hier is echter geen bewijs voor, hoe makkelijk het ook is om zeehonden de schuld te geven voor krimpende vispopulaties; volgens mariene biologen is het effect van zeehonden op de visstand niet significant. 

12 maart 2023 deed het CBC verslag van een bijeenkomst van een parlementaire commissie om de impact van zeehonden op de visserij te bespreken. Tijdens de hoorzitting gaven vertegenwoordigers van Fisheries and Oceans Canada (DFO) aan dat zeehonden grote hoeveelheden vis eten, maar dat er meer onderzoek nodig is naar hun daadwerkelijke impact op vissoorten.

Verder werd verteld dat het verwonden of doden van zeehonden zware consequenties kon hebben voor de Canadese visexport. Sommige importeurs en binnenlandse inkopers willen niet geassocieerd worden met bedrijven of landen die banden hebben met de zeehondenjacht. De overheid moet goed letten op acceptatie op de markt.

Verdere uitbreiding van de slachting van zeehonden kan rampzaling zijn voor de Canadese visserij. Het kan worden gezien als een overtreding van de Marine Mammal Protection Act van de VS, waardoor de toegang tot de grootste afzetmarkt voor Canadese vis in het geding kan komen. Bovendien kan het onbedoelde negatieve gevolgen hebben voor andere zeedieren en de visserij. Het is een risico dat Canada zich gewoon niet kan veroorloven.

IFAW is niet tegen 'particuliere' zeehondenjacht, als inwoners van kustgebieden op zeehonden jagen voor eigen consumptie, maar het afslachten van duizenden dieren is niet goed te praten. We hebben dan ook een grote rol gespeeld in de krimp van de Canadese zeehondenjacht (sinds 2009 is deze met 95 procent verminderd) en we zullen blijven vechten voor de zeehonden.  

Tekst: IFAW
Foto's: Stewart Cook, IFAW (lead: een zadelrobbenpup op het ijs in de Golf van St. Lawrence, Canada, 2003); U. Golman, IFAW