Een jonge pup verliest zijn babyvacht

Griend: pups, vlekken en stormmonitoring

Wageningen Marine Research
8-JAN-2025 - Ieder jaar onderzoekt het zeehondenteam van Wageningen Marine Research in december het geboorteseizoen van grijze zeehonden op Griend en Richel. Onderzoeker Jessica Schop vertelt in dit derde blog over het leven en monitoren van grijze zeehonden op Griend, inclusief hun gedrag en de impact van stormen.

Tijdens de periode dat grijze zeehonden op Griend aanwezig zijn, is het absoluut geen straf om hier te overnachten. Vanuit het stapelbed in de slaapkamer kunnen we genieten van het bijzondere geluid van de zeehonden. De zeehonden komen dichterbij dan ooit, bij het poeltje naast het huisje liggen een mannetje en vrouwtje met hun pup.

Jessica Schop

Het is fascinerend om te zien hoe een gespeende pup zich bijna tegen het huisje heeft genesteld, alsof hij liever binnen zou zijn dan in de frisse buitenlucht. Koud heeft deze pup het niet, dankzij zijn dikke vetlaag is hij goed beschermd.

Van vette melk tot gespeende zelfstandigheid

Grijze zeehondenpups krijgen de eerste weken continu zeer vette melk van hun moeder. Na een paar weken is de pup zo rond als een tonnetje, waarna de moeder hem verlaat. Vanaf dat moment wordt hij een 'gespeende pup' genoemd. De uitgeputte moeder, vaak sterk vermagerd, keert terug naar de Noordzee om weer te eten. Voor haar begint de cyclus opnieuw: volgend jaar komt ze terug om opnieuw een pup te werpen, te zogen en te spenen. De pups worden aan hun lot overgelaten en verliezen langzaam hun witte vacht, die plaatsmaakt voor een grijze vacht.

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

Luister naar het roepen van pups en moeders op Richel (Bron: Bart Noort)

Een wit hoedje als laatste restje babyvacht

Bij de pup naast het huisje is dit proces goed te zien. De verandering lijkt gepaard te gaan met enige jeuk: hij rolt over het gras en krabt zich met zijn flippers. Achter zijn flippernagels blijven plukken van de babyvacht hangen. Het is grappig om te zien dat hij niet bij zijn achterhoofd kan, waar nog een laatste pluk witte vacht zit. Hierdoor lijkt het alsof de pup een wit hoedje draagt.

Plukken haar van de pup

Meer zeehonden bij het oostpunt van Griend

Na een stevig gebakken eitje gaan we zelf ook de frisse buitenlucht in en wandelen met het team naar het meest oostelijke punt van Griend. Dit unieke stukje natuur is misschien wel de beste plek om de uitgestrektheid van het wad te ervaren. Elk jaar zien we bij dit oostpunt steeds meer zeehonden en hun pups.

Oostpunt Griend

Voor de suppleties aan de westkant van het eiland, en het verwijderen van de dijk in 2016, kwamen hier al regelmatig zeehonden voor. In de jaren direct na deze werkzaamheden leken ze echter verdwenen uit het oosten. Gelukkig hebben de zeehonden dit gebied geleidelijk weer ontdekt, en inmiddels nemen hun aantallen hier elk jaar toe.

Zeehonden herkennen: van vlekkenpatroon tot namenlijst

We willen individuele zeehonden herkennen aan hun unieke vlekkenpatroon, waarvoor we ze van alle kanten goed moeten fotograferen. Dat is niet altijd eenvoudig, vooral wanneer meerdere zeehonden dicht bij elkaar liggen. Het kan dan lastig zijn om alles overzichtelijk bij te houden op papier. Helaas zijn zeehonden geen fotomodellen en draaien ze niet op verzoek om hun andere kant te laten zien.

Om toch efficiënt te werken, volgen we meerdere dieren tegelijk. Het is dan belangrijk om bij te houden welke zeehond van welke kant al is gefotografeerd. We geven elke zeehond een nummer, maar een creatieve twist maakt het werk leuker. Het bleek namelijk goed te werken om de zeehonden namen te geven: Anita, Berend, Clea, Denise, Eline, Fleur, Geertruida, Hendrik... Morgen hopen we de namenreeks voort te zetten tot de J en S, als knipoog naar ons team op Griend.

Luchtmonitoring van zeehonden na de storm

Vliegtuig met Aad, Suse en André

Terwijl wij over het eiland hobbelen om zoveel mogelijk zeehonden te fotograferen, stappen onze collega's Suse en André aan boord van het vliegtuig van Aad voor de reguliere monitoring. In enkele uren vliegen ze over de hele Nederlandse Waddenzee om alle ligplaatsen van grijze zeehonden te controleren. Door de recente storm is het mogelijk dat veel pups, al dan niet met moeder, van de platen zijn gespoeld. Gelukkig is dit de tweede vlucht in de piek van het pupsseizoen, en achteraf kunnen we de impact van de storm beter inschatten.

Meer informatie

Tekst: Sophie Brasseur, Geert Aarts, Jessica Schop en Cecile Leuverink, Wageningen Marine Research; Clea van de Ven, Natuurmonumenten
Foto's: Wageningen Marine Research (leadfoto: een jonge pup verliest zijn babyvacht)