ARK Natuurontwikkeling wordt ARK Rewilding Nederland

Nederland verdient meer natuur. Omdat de natuur prachtig is, krachtig is, ons doet verwonderen en ontspannen. Maar ook omdat meer en wildere natuur helpt voorkomen dat soorten uitsterven, klimaatverandering vertraagt, wateroverlast vermindert en ons voorziet van schoon water en schone lucht. Gelukkig is er één partij die de natuur in Nederland als geen ander wilder en sterker kan maken: de natuur zelf!  

Met die overtuiging geeft ARK de natuur in Nederland en aangrenzende streken al sinds 1989 de ruimte. Op het land, in en nabij rivieren en in de Noordzee. Letterlijk, door méér natuurgebieden te creëren en door bestaande natuur te verbinden. En door natuurlijke processen weer op gang te brengen, zodat de natuur vervolgens zelf verder kan. 

Natuur in de startblokken

Het eerste gebied waar ARK aan de slag ging met deze – toen zeer vernieuwende – kijk op natuurbeheer, was uiterwaard de Gelderse Poort, tussen de Duitse grens en Nijmegen. Door hier ruim baan te geven aan de natuurlijke processen van begrazing, aanzanding, afkalving, hoge en lage waterstanden, weer en wind vertrok de natuur – die kennelijk al in de startblokken op het vertreksignaal stond te wachten – in vliegende vaart. Op dynamische rivierduinen keerden (bijna) verdwenen planten terug. En in stierenkuilen werd de ene na de andere zeldzame zandbij- en graafwespsoort ontdekt.   

 

In de vele jaren die volgden, liet ARK ook in andere Nederlandse gebieden zien wat er gebeurt als de natuur de ruime krijgt. In Het Groene Woud werden en worden bijvoorbeeld versnipperde stukken natuur met elkaar verbonden en bracht ARK het Edelhert terug. In de Noordzee zet ARK zich sinds een paar jaar met hart en ziel in voor de terugkeer van schelpdierriffen, letterlijk de basis voor het zee-ecosysteem. En langs de Grensmaas, bij Maastricht, creëerde ARK 1250 hectare wilde natuur. De Maas mag hier weer de brede, dynamische grindrivier zijn die zij van oorsprong is. Tijdens het uitzonderlijke zomerhoogwater in 2021 bleek maar weer eens dat natuur niet alleen waarde heeft op zichzelf, maar ook mensenbelangen dient. De dorpen Borgharen en Itteren, die in het verleden regelmatig onderliepen, behielden door het verruimde rivierbed ditmaal droge voeten.  

Dromen helpen wortelen

Met haar ontwikkelingsgerichte strategie van natuurontwikkeling was ARK eind jaren 80 nog een echte pionier. Drie decennia later wordt de ARK’se aanpak onder de noemer ‘rewilding’ wereldwijd omarmd. In nagenoeg alle Europese landen zijn de afgelopen jaren rewilding-organisaties ontstaan, er verschijnen films, boeken en publicaties over het onderwerp en er worden zelfs rewilding-opleiding gecreëerd. Een groeiend aantal particulieren, grondeigenaren, bedrijven, ngo’s en overheden beseft dat een verdere teloorgang van biodiversiteit alleen gekeerd kan worden door robuuste, doorleefbare natuurlandschappen te ontwikkelen.

Het recept van verwildering heeft zich bewezen. Het werkt en het kan. We moeten het alleen nog maar méér gaan doen. ARK Rewilding Nederland blijft onder haar nieuwe naam haar veldprojecten doorzetten, maar reikt daarnaast ook graag de hand aan iedereen die van Nederland een wilder land wil maken. Van studenten tot grootgrondbezitters en van beheerders tot bedrijven. ARK staat te trappelen om nieuwe initiatieven en dromen te helpen wortelen. Om zo samen de natuur de ruimte te geven die zij verdient én die zij nodig heeft om klimaatverandering en biodiversiteitsverlies het hoofd te kunnen bieden.  

Meer informatie

• In haar nieuwe meerjarenplan schetst ARK hoe ze de komende jaren werkt aan een wilder Nederland. Je vindt het meerjarenplan hier. 
• De komende tijd wordt de website van ARK aangepast aan haar naams- en koerswijziging.

Tekst: Jeroen Helmer, Lars Soerink en Marije Schuurs, ARK Rewilding Nederland. 
Foto's: Emmie Nuijen; Erwin Christis, Jeroen Helmer, Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling; Linde de Leeuw.