Uitbreiding leembossen in Het Groene Woud

Begin april droeg ARK Rewilding Nederland twaalf hectare nieuwe natuur in het Dommeldal over aan Brabants Landschap. Bijzonder, maar verrassend genoeg geen unicum in Het Groene Woud. Want hier gebeurt het steeds vaker dat er wilde natuur bij komt om de bestaande leembossen met elkaar te verbinden. ARK is daar verantwoordelijk voor: inmiddels staat de teller op 125 hectare aan voormalige landbouwgronden die ze transformeerde in nieuwe, zelfredzame natuur. Als tijdelijk eigenaar draagt ze deze gronden uiteindelijk over aan eindbeheerders. En de koek is nog niet op: tot en met 2027 komt er nóg eens ruim vierhonderd hectare bij. ARK heeft de benodigde agrarische percelen grotendeels al aangekocht.

Wespendief, grote weerschijnvlinder, hazelworm. Stuk voor stuk zeldzame soorten die – samen met veel andere – (weer) worden waargenomen in Het Groene Woud, dankzij het ARK-project Brabants Goud in Het Groene Woud. “Met dit project richten we ons sinds 2019 op herstel, bescherming en uitbreiding van de waardevolle natte leembossen in Het Groene Woud”, legt ARK-projectleider Ger van den Oetelaar uit. “Ze behoren in Nederland en Europa tot de meest zeldzame en biodiverse bossen die we hebben. Door ze te vergroten én aan elkaar te verbinden, ontstaat één robuust en klimaatbestendig geheel waar het voor dieren en planten goed toeven is.”

Autochtone bomen en struiken

Dat verbinden gebeurt via het verwerven van agrarische gronden in de buurt die eigenaren vrijwillig van de hand doen. ARK blijft zich tot circa 2027 in het Groene Woud inspannen om ze aan te kopen. Van den Oetelaar: “Op deze zogenoemde sleutelhectares verbeteren we de bodem en richten we de percelen in met bomen en struiken die hier van nature voorkomen. Denk aan fladderiepen, wegedoorns en wilde mispels. Deze autochtone soorten zijn de leemgronden gewend, ze kunnen tegen een stootje. Zo breiden we de bestaande bossen uit en werken we toe naar aaneengesloten, klimaatbestendige en robuuste natuur.” ARK blijft geen eigenaar van de aangekochte percelen. Na het inrichten en tijdelijk beheren draagt ze deze over aan professionele en particuliere eindbeheerders. “Maar wel onder de voorwaarde dat de natuur hier tot in lengte van jaren op eigen kracht haar gang mag gaan.”

Uitbreiden leembossen

Met Brabants Goud in Het Groene Woud geeft ARK invulling aan het provinciale beleid om het Natuurnetwerk Brabant compleet te maken. Een krachtig natuurnetwerk biedt planten en dieren namelijk alle ruimte om zich over grotere gebieden ongehinderd te verspreiden en voort te planten. “In Het Groene Woud ligt onze focus onder meer op uitbreiding en versterking van de bossen in De Geelders, het Dommeldal, De Scheeken en Velder”, illustreert Van den Oetelaar. “Dankzij de nabijheid van de rivier de Dommel krijgt de natuur hier bovendien extra cachet waar we met onze inrichting op voortborduren. Dat leidt bijvoorbeeld tot bossen die tot aan de oevers van de Dommel reiken. En tot waterdieren en -planten die het hier opvallend goed doen.”

‘Groene doeners’

In vijf jaar tijd kreeg Het Groene Woud er op deze manier al 125 hectare aan nieuwe natuur bij. De komende jaren volgt nog eens minstens 400 hectare. Het succes zit hem volgens Van den Oetelaar in de kordate projectaanpak. “De natuur kan natuurlijk heel veel zelf, maar soms moet de mens een handje helpen. Dat is wat hier gebeurt. We kunnen in Het Groene Woud rekenen op heel veel menselijke inzet. Groene doeners waarmee we papieren plannen voortvarend vertalen in een concrete uitvoering. Dat levert snel zichtbare resultaten op.” Op 7 juni zet ARK die resultaten centraal tijdens een feestelijke ‘Dag van groene doeners’.

Meer informatie

• Met de nieuwsbrief 'Het Groene Woud' houden we u op de hoogte van alle landschappelijke ontwikkelingen in het gebied. Wilt u deze nieuwsbrief ook in uw mailbox ontvangen? Stuur dan een e-mail naar info@ark.eu onder vermelding van ‘Aanmelden nieuwsbrief Het Groene Woud’.
• Nieuwsbrief maart 2024 (pdf: 2,4 MB) over het project Brabants Goud.

Tekst: ARK Rewilding Nederland
Foto: Arno Braam
Illustratie: Jeroen Helmer