Ontbossing in Zuid-Amerika zorgt voor dalende voedselproductie

En dat productiviteitsverlies is aanzienlijk. Tussen 1985 en 2012 daalde de sojaproductie in het Amazonegebied met gemiddeld 12 procent en met 6 procent in de Cerrado. In sommige regio’s was de daling zelfs ruim 20 procent. Een nieuwe studie van WWF-Brazilië toont opnieuw het nauwe verband aan tussen ontbossing, klimaatverandering en landbouwproductiviteit. Door het kappen van bomen verandert het regionale klimaat. Het gebied wordt droger, doordat er minder neerslag valt en de bodem minder water vasthoudt. Door de droogte hebben gewassen het zwaar en kan het plantseizoen verschuiven.

Minder winst en minder productie

De grootschalige ontbossing in de Amazone en de Cerrado leidt niet alleen tot een daling in productiviteit, maar ook in de winstgevendheid van de Braziliaanse landbouwsector. Per hectare sojateelt in de Amazone dalen de bruto-inkomsten per jaar bijvoorbeeld met ruim $158 als gevolg van extreme temperaturen na ontbossing.

“Een daling van landbouwproductiviteit betekent minder voedsel, hogere inflatie en gevolgen voor de export. Klimaatverandering heeft directe gevolgen voor het aanbod en de kosten van voedsel. Als we ontbossing niet stoppen en de natuur niet herstellen, dan zullen we de gevolgen merken,” zegt Seline Meijer, voedselexpert WWF-NL.

De schattingen voor toekomstig productiviteitsverlies laten een grimmig beeld zien: een verlies tot 26 procent voor soja tegen het jaar 2050. Als producenten zich niet aanpassen, kan ontbossing leiden tot een productiviteitsverlies van nog eens 20 procent in de deelstaat Mato Grosso, één van de belangrijkste graanproducerende regio’s van Brazilië. Naast de inkomstenverliezen door klimaatverandering, kan deze deelstaat nog eens 1,8 miljard dollar verliezen door ontbossing in 2050.

Aanpassen plantseizoen niet voldoende

Na de soja-oogst wordt vaak maïs geteeld op dezelfde akkers. Hiervan kan de productiviteit dalen met maximaal 8 procent. Als het moment van planten moet worden verschoven – omdat het regenseizoen steeds later begint én minder lang duurt – dan kan dit oplopen tot 30 procent. Als de ontbossing tot 2050 op dezelfde schaal doorgaat als nu, zal een aanpassing van het plantseizoen niet voldoende zijn om de productiviteitsdaling te remmen.

Het Deforestation and Rain Platform doet onderzoek naar het inkomstenverlies in de productie van soja en rundvlees als gevolg van ontbossing en de daaruit voortvloeiende klimaatverandering. Hoe groter de ontbossing, hoe groter het verlies aan inkomsten. Het aanpassen van het plantseizoen heeft hierop niet voldoende effect. Sinds 1961 heeft de klimaatcrisis de wereldwijde landbouwproductiviteit met 21 procent verminderd. Dit percentage is hoger (tussen de 26 en 34 procent) in warmere gebieden zoals Latijns-Amerika, Afrika en het Caribisch gebied.

Ontbossing naar nul cruciaal om verliezen te beperken

De toepassing van duurzame oplossingen voor het behoud van de bossen en de bestrijding van de klimaatcrisis is cruciaal. Seline: “Een stap in de goede richting is de Europese Bossenwet, die eind vorig jaar werd aangenomen. Deze wet moet de Europese markt vrijhouden van producten gelinkt aan ontbossing. Een fantastisch resultaat, maar ook slechts een eerste stap.”

Tekst: WWF Nederland
Foto's: Peter Caton, WWF-UK; Mario Sanchez, WWF-Brasil