Geraniumblauwtje en tijgerblauwtje: geen invasieve exoten

De oudere waarnemingen van het tijgerblauwtje, van een jaar of 20-30 geleden, waren vaak te herleiden tot geïmporteerde rupsen of poppen die tussen de peultjes uit Afrika zaten. Er werden tijgerblauwtjes gemeld uit supermarkten en keukens en ook de rupsen werden tussen de peultjes aangetroffen. Hij stond dan ook te boek als een van de weinige exoten onder de dagvlinders. Het tijgerblauwtje komt echter niet alleen in Afrika voor, maar is een inheemse vlinder in zuidelijk Europa. De laatste jaren komen er steeds meer meldingen van tijgerblauwtjes en er is ook voortplanting vastgesteld in Nederland. Daarnaast zijn er sterke aanwijzingen dat de vlinders zelfstandig vanuit het zuiden deze kant op komen, en we beschouwen het tijgerblauwtje nu dan ook niet meer als exoot. Dankzij de hogere temperaturen voelt deze soort zich hier steeds beter thuis en met langdurige zuidelijke stromingen komen ze regelmatiger hier terecht. Ook in 2022 zijn er weer wat tijgerblauwtjes gemeld, in juli, september en oktober.

Dan het geraniumblauwtje. Dit is een Afrikaanse vlinder die in de tachtiger jaren van de vorige eeuw in Europa is verschenen en zich daar razendsnel heeft uitgebreid. De rupsen leven, zoals de naam al aangeeft, op diverse geraniumsoorten en ook op pelargonium. Beide zijn zeer veel in Zuid-Europa te vinden in bloembakken en er zijn ook kwekerijen waar ze veel ‘last’ hebben van de rupsenvraat. Het geraniumblauwtje wordt daar dan ook gezien als invasieve exoot. Ook dit blauwtje wordt af en toe in Nederland waargenomen, zo ook in 2022. Maar het is niet waarschijnlijk dat de soort hier zich enorm uit kan breiden en ook schade aan de geraniums en pelargoniums is hier niet aan de orde. Tot blijvende vestiging hier zal het waarschijnlijk niet komen, want het geraniumblauwtje heeft geen ‘ruststadium’ maar plant zich min of meer continu voort. Een beetje vorstperiode in de winter zullen ze niet overleven. Mogelijk dat op termijn, door de steeds verdergaande klimaatverandering, het klimaat ook in Nederland geschikt zal worden voor regelmatige voortplanting en ook overleving in de winter.

Dit artikel is ook verschenen in de nieuwsbrief ‘Kijk op exoten’ van december 2022. Daarin staan allerlei artikelen over soorten die wel exoot en vaak ook invasief zijn. Zo komen onder andere de amerikaanse boleet, de brakwatermossel, de Afghaanse duizendknoop en de vosmangoeste voorbij. Lees hier de hele nieuwsbrief.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling (leadfoto: geraniumblauwtje); Jaap van Dam