Hup! De kou in met die vlinders!

Verreweg de meeste vlinders overwinteren als ei, rups of pop, ergens in de plantengroei. Dat is een belangrijke reden om niet te veel plantmateriaal voor de winter al je tuin uit te doen. Een tuin winterklaar maken kan volstaan met het weghalen van die planten die echt in de weg liggen of over het pad hangen en dergelijke. Als iets niet in de weg staat, laat het dan rustig staan. Die planten maken zichzelf wel winterklaar. Ze trekken voedingsstoffen in de wortels en overleven zo prima de winter. Daar hebben ze onze hulp echt niet bij nodig. Na de winter, als de temperatuur weer flink omhoog is gegaan, kun je het dode plantmateriaal verwijderen. Laat het dan ook nog even liggen, zodat aanwezige dieren er uit kunnen kruipen. Op deze manier help je erg veel dieren de winter door. Bovendien betekent dit dat er in de winter ook voor allerlei vogels nog wat in je tuin te halen is.

Door niet te veel planten en strooisel je tuin uit te doen, zorg je ook voor overwinteringsplaatsen voor citroenvlinder en gehakkelde aurelia. Deze kruipen als vlinder weg tussen bladmateriaal, in blijvend groene struiken zoals klimop en coniferen of tussen takken. Ze gaan daar in winterslaap en kunnen prima tegen de kou. Tien en zelfs twintig graden vorst kunnen ze prima hebben. Dat geldt ook voor dagpauwoog en kleine vos. Deze kruipen onder andere in holle bomen, maar ook in schuurtjes, bunkers en in stapels openhaardhout. Sommige zoeken, vaak al in september, een plekje binnenshuis, bijvoorbeeld op zolders. Die plekken zijn op dat moment misschien wel koel en donker, maar zodra het kouder wordt, in de loop van november en wij de verwarming aanzetten, worden deze plekken vaak veel te warm. De vlinders komen uit winterslaap, verbruiken veel energie, slijten en zullen snel sterven.

Voor die vlinders geldt: zet ze naar buiten! Je kunt ze in een garage of schuur wegzetten, of je gebruikt daarvoor zo’n vlinderoverwinteringskastje die veel door tuincentra wordt aangeboden. Ook kun je zelf een overwinteringskist maken die wat kan worden verduisterd en op een koele plek staat. De beste manier om de vlinders te pakken zonder dat er teveel schubben van de vleugel losraken, is door met wijs- en middelvinger het V-teken te maken en de vleugels daartussen te nemen. Je kunt hem dan rustig naar een koude en veilige plek brengen en daar wegzetten. Zo komt ie vast goed de winter door!

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting (leadfoto: overwinterende dagpauwoog en roesjes)