Natuur is de oplossing voor de gevolgen van klimaatverandering

Als je mensen helpt anders om te gaan met de natuur, kun je zorgen voor een meer bestendige leefomgeving die bovendien zorgt voor alternatieve inkomsten. Zulke natuurlijke oplossingen, oftewel Nature-based Solutions, zijn relatief goedkoop én effectief.

Zambia

Zambia wordt al tijden hard geraakt door klimaatverandering. Periodes van extreme droogte worden er afgewisseld door soms hevige overstromingen. Het land is voor een groot deel afhankelijk van houtskoolproductie, waarvoor ieder jaar zo’n 300.000 hectare bos wordt gekapt. En die kap versterkt de gevolgen van natuurrampen die voortkomen uit klimaatverandering.

De Zambezi-rivier is de levensader voor het land. Hij levert onder meer drinkwater en voorziet in voedselproductie. Maar door de houtkap en ook het grootschalig wegpompen van water voor de landbouw, blijft er onvoldoende water over voor mens en natuur. Kunstmatige ingrepen in het landschap verergeren de effecten van natuurrampen die voortkomen uit klimaatverandering. In tijden van droogte is er geen enkele reserve. En bij veel regenval overstromen gebieden die voorheen hun water nog natuurlijk konden afvoeren.

Het Rode Kruis en WWF gaan in Zambia samen met lokale gemeenschappen aan de slag om de gevolgen van natuurrampen het hoofd te bieden en versterken daarbij tegelijkertijd hun posities. Aanpassing aan klimaatverandering en het terugbrengen van de risico’s van rampen komen zo heel goed samen, terwijl we voor de oplossingen kijken naar hoe de natuur daarbij helpt.

Uit een recent rapport (pdf: 33 MB) van het Internationale Rode Kruis en het Wereld Natuur Fonds blijkt dat natuurlijke oplossingen de intensiteit van klimaat- en weer-gerelateerde rampen met maar liefst 26 procent verminderen. Dit onderzoek laat zien hoe de kracht van de natuur om mensen te beschermen beter kan worden benut.

Limburg

In 2021 kreeg Limburg te maken met ernstige overstromingen die veel schade en leed veroorzaakten. Dus ook in Nederland worden natuurlijke oplossingen steeds belangrijker.

Natuur- en Milieufederatie Limburg, Stichting het Limburgs Landschap, ARK Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten en het Wereld Natuur Fonds slaan daarom de handen ineen in het programma Natuurkracht. We zijn in het Geul- en Gulpdal aan de slag om met natuurlijke oplossingen het risico op overstromingen in de toekomst te verkleinen. Met het Natuurkracht-fonds stimuleren we lokale initiatieven om waterbergende maatregelen te nemen om zo de sponswerking van de Limburgse bodem te vergroten. Dat gaat van het onttegelen van particuliere tuinen tot het herstellen van cultuurhistorische graften en het verwijderen van drainage.

Natuurlijke oplossingen op de Klimaattop

Tijdens de VN-Klimaattop 'COP27' in Egypte heeft WWF aandacht gevraagd voor deze Nature-based Solutions. Bart Geenen, klimaatexpert van WWF-NL vindt dat de handen uit de mouwen moeten: “Klimaatverandering kost mensenlevens en ontwricht samenlevingen. We moeten dan ook écht wereldwijd volop inzetten op natuurlijke oplossingen. Want daarmee gaan we niet alleen de gevolgen van klimaatverandering tegen, maar versterken we ook onze eigen leefomgeving en biodiversiteit.”

Tekst: WWF Nederland
Foto's: Hettie Meertens, Ark Natuurontwikkeling (leadfoto: Geuldal); Jasper Doest