vliegenorchis - primair

Stikstof en de vliegenorchis

SoortenNL
22-SEP-2022 - De gevolgen van het teveel aan stikstof voor de natuur zijn complex en voor veel mensen blijven ze onduidelijk en vaag. Maar de overmatige stikstofdepositie heeft wel degelijk hele concrete gevolgen voor planten en dieren in ons land. Door korte soortportretten probeert SoortenNL het probleem van stikstof inzichtelijk te maken, vandaag de vliegenorchis.

VliegenorchisDe vliegenorchis groeit aan bosranden, in graslanden en andere halfbeschaduwde plaatsen op matig droge, kalkrijke, maar toch humeuze grond. Net als andere soorten van dit orchideeëngeslacht verspreiden de bloemen stoffen die overeenkomen met lokstoffen die vrouwelijke insecten uitscheiden om mannelijke soortgenoten aan te trekken. Deze proberen met de bloem te paren en zorgen zo voor de bestuiving. De vliegenorchis wordt bestoven door mannelijke graafwespen, die met de bloem proberen te paren en zo de hechtschijfjes van de stuifmeelklompjes op hun kop krijgen.

De vliegenorchis is een schitterende plant die echter op het punt staat uit te sterven, mede als gevolg van overmatige stikstofdepositie. De plant staat als icoon op de omslag van een onderzoek naar een ecologisch noodzakelijke reductiedoelstelling van stikstof. Honderd jaar geleden was het een algemene soort op kalkrijke bodems, maar met een achteruitgang van 75 tot 100 procent staat hij inmiddels op het punt van verdwijnen.

Tekst: SoortenNL
Foto’s: Hans Dekker, Saxifraga