Wat is er aan de hand met de kleine vuurvlinder?

De kleine vuurvlinder is in het hele land te vinden. De rupsen leven op diverse zuringsoorten. Dit is vooral schapenzuring op de wat drogere en voedselarmere plekken en veldzuring op de vochtiger en wat voedselrijkere plaatsen. Het zijn beide algemene plantensoorten. In het meetnet vlinders, waar op meer dan 800 routes wekelijks de vlinders worden geteld, zijn er tot dusver dit jaar maar erg weinig gezien. In de zomerpiek in juli werd maar een derde van het aantal vlinders geteld van het gemiddelde van de afgelopen jaren. Nu is van insecten en dus ook vlinders bekend dat de aantallen sterk fluctueren van jaar tot jaar, onder andere als gevolg van de weersomstandigheden en de aanwezigheid van natuurlijke vijanden als parasieten. Zo’n sterke achteruitgang lijkt echter nog wel een andere oorzaak te moeten hebben. Het lijkt momenteel logisch de droogte de schuld te geven, maar klopt dat wel? Al vanaf de eerste generatie in mei lagen de aantallen ver onder het gemiddelde.

Die eerste mei-generatie zijn de nakomelingen van de derde generatie in 2021, die in september haar hoogtepunt heeft. Als we de grafiek van de tellingen uit het meetnet vlinders van vorig jaar bekijken, zien we dat daar de voorjaarsgeneratie matig was, de zomergeneratie erg goed, maar de derde generatie ook al duidelijk minder dan het langjarige gemiddelde. Het lijkt er dus op dat de kleine vuurvlinder toen al een tik heeft gekregen. De nakomelingen daarvan vlogen in de lente van dit jaar en deden het ook slecht. Het was een droog voorjaar en dat kan ermee te maken hebben. Ook de zomergeneratie was ver ondergemiddeld en ook hier kan de droogte een rol spelen. Normaliter is de derde generatie, die vooral in september vliegt, de grootste (de leadfoto van dit bericht is bijvoorbeeld gemaakt op 30 september 2018). We zijn dan ook benieuwd hoeveel kleine vuurvlinders er de komende weken zullen worden geteld. Ondanks de regenbuien is de droogte nog niet voorbij. De routes in het meetnet worden zeker tot eind september wekelijks geteld, dus dat zal een accuraat beeld geven van deze derde generatie.

Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM).

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting
Grafieken: meetnet vlinders, NEM