Per vandaag 22 nieuwe soorten op de Unielijst invasieve exoten

Invasieve exoten die op de Unielijst staan, zijn planten en dieren die oorspronkelijk niet in de Europese Unie voorkomen. Ze zijn door menselijk handelen in de EU gekomen. Dat kan bewust gebeuren door bijvoorbeeld de handel in sierplanten en huisdieren, of onbewust door bijvoorbeeld soorten die meeliften met import van goederen. Een aantal soorten is nog niet in de EU gevestigd en door plaatsing op de Unielijst wordt geprobeerd dat zo te houden. Voor soorten die op de Unielijst staan, gelden namelijk een aantal verboden. Zo zijn bezit, handel, kweek, transport en import niet toegestaan. Ook mogen de soorten zich niet voortplanten. De gehele Unielijst, met de 22 nieuwe soorten, staat op de website van de NVWA. Van elke soort is een factsheet beschikbaar met informatie over onder andere waarnemingen in Nederland, de impact op de biodiversiteit en de introductieroute(s) van de soort.

De 22 soorten zijn op de Unielijst geplaatst omdat ze zich in (delen van) de EU kunnen vestigen en negatieve effecten hebben op de biodiversiteit en/of ecosysteemdiensten. Dat kan bijvoorbeeld gaan om concurrentie om ruimte, voedsel, licht en nestgelegenheid, maar ook om predatie, hybridisatie of het overbrengen van ziekten en plagen. Sommige invasieve exoten kunnen hun leefomgeving veranderen, waardoor inheemse soorten schade ondervinden. Daarnaast kunnen de soorten ook nadelige gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid, veiligheid of economie. Het is daarom belangrijk om introductie en verspreiding van invasieve exoten te voorkomen.

Voorbeelden van diersoorten die in Nederland worden gehouden en die nu op de Unielijst zijn gekomen, zijn de Thaise eekhoorn, gewone koningsslang en roodbuikbuulbuul. Had je een dier van de Unielijst al in bezit voordat de soort verboden werd? Je mag het dier houden tot het een natuurlijke dood sterft. Verkopen mag niet en natuurlijk is uitzetten of loslaten in de vrije natuur ook verboden. Ook mag het dier zich niet voortplanten of ontsnappen. Als je niet meer voor je dier kunt zorgen, mag je je dier wel weggeven aan iemand anders. Op de website van RVO staan alle regels die gelden voor de Unielijstsoorten. 

Er zijn drie plantensoorten op de Unielijst gekomen die in Nederland aanwezig zijn: Afghaanse duizendknoop, boomwurger, en watersla. Heb je een plantensoort die op de Unielijst staat in de tuin of vijver? De plant mag in de tuin of vijver blijven. Zorg er wel voor dat de plant zich niet vermenigvuldigt en verspreidt. Als je van de plant af wil, gooi deze in de afvalbak voor restafval. Vaak is dat de grijze container. Gooi de plant niet op een composthoop of in de afvalbak voor plantaardig afval. Zo voorkom je verspreiding van de plant. Verkoop geen (stekjes van) invasieve planten en geef ze ook niet weg, want dit leidt tot verspreiding.

Handelaren van soorten die op de Unielijst zijn gekomen mogen hun voorraad nog één jaar na inwerkingtreding van het verbod verkopen binnen de EU. Voor een aantal soorten is een speciale overgangstermijn afgesproken. Voor de soorten watersla, Fundulus heteroclitus (een vis) en Afrikaanse klauwkikker treden de regels van de Europese Exotenverordening twee jaar na de uitbreiding van de Unielijst in werking. Voor de boomwurger treden de regels vijf jaar na de uitbreiding in werking. 

Meer informatie

• De Unielijst is onderdeel van de EU-exotenverordening 1143/2014 (pdf: 849 KB). In deze verordening wordt beschreven welke regels er gelden voor de soorten van de Unielijst.
• Op de website van de NVWA vind je meer informatie over de soorten op de Unielijst 
• Op de website van RVO vind je meer informatie over de regelgeving.

Tekst: NVWA
Foto’s: Alan Schmierer (leadfoto: gewone koningsslang); K. Hari Krishnan; Johan van Valkenburg, NVWA; Edu Boer, NVWA