Verwarring over de gewone koningsslang

De gewone koningsslang (Lampropeltis getula) is een verzamelnaam van een aantal (onder)soorten die van nature in Noord-Amerika voorkomen. Maar deze slang is ook waargenomen in diverse EU-landen. De Californische koningsslang (Lampropeltis californiae) – die eerst als ondersoort van de gewone koningslang werd gezien – heeft zich inmiddels gevestigd op het Canarische eiland Gran Canaria (Spanje). Op Gran Canaria heeft deze soort een grote impact op de lokale hagedissen. Bij verschillende endemische hagedissoorten – soorten die van nature uitsluitend voorkomen in één geografisch afgegrensd gebied – zijn populaties met 50 tot 90 procent achteruit gegaan. Vanwege de impact op Gran Canaria en mogelijke vestiging in Zuid-Europa is de gewone koningsslang op de Unielijst geplaatst.

Op de Unielijst worden  soorten geplaatst die oorspronkelijk niet in de Europese Unie voorkomen, maar schade toebrengen aan de biodiversiteit in de Europese Unie, of dit mogelijk in de toekomst gaan doen.

Veranderde naamgeving

Er is recent een verandering geweest in de naamgeving van Lampropeltis getula. Ondersoorten worden nu als aparte soorten gezien. Hierdoor was er onduidelijkheid over welke (onder)soort(en) van de gewone koningsslang (Lampropeltis getula) vallen onder de regelgeving die het gevolg is van plaatsing op de Unielijst.

De risicobeoordeling die ten grondslag ligt aan de opname op de Unielijst gaat uit van Lampropeltis getula sensu lato. Oftewel: er is naar de soort gekeken in de meest brede zin. Tijdens deze beoordeling vielen de acht (voormalige) ondersoorten onder deze brede (onder)soortomgrenzing (L. getula getula, L. g. floridana, L. g. sticticeps, L. g. californiae, L. g. nigrita, L. g. holbrooki, L. g. nigra en L. g. splendida).  De taxonomie van Lampropeltis getula heeft recent vele veranderingen ondergaan. In de huidige geaccepteerde taxonomische inzichten worden de meeste ondersoorten inmiddels als aparte soort erkent, of zijn samengevoegd. De oorspronkelijke acht ondersoorten worden nu gezien als vijf aparte soorten, te weten:  Lampropeltis getula (zowel L. g. floridana als L. g. sticticeps), Lampropeltis californiae (zowel L. g. californiae als L. g. nigrita), Lampropeltis holbrooki, Lampropeltis nigra, en Lampropeltis splendida. Waar de Europese verordening spreekt over Lampropeltis getula, worden dus zowel de oorspronkelijke acht (voormalige) ondersoorten bedoeld alsook de huidige vijf soorten. 

Wat zijn de consequenties?

Wat betekent deze naamverandering nu voor eigenaren van een van deze (onder)soorten? Als je het dier al in bezit had voor 2 augustus 2023, mag je het dier houden tot het een natuurlijke dood sterft. De slang dient in een gesloten omgeving te worden gehouden zodat deze niet kan ontsnappen. De soort mag niet meer worden verhandeld, geïmporteerd of worden gekweekt. En laat het dier in ieder geval niet los in de vrije natuur, dat is ook verboden.

Meer informatie

• De actuele Unielijst is te vinden op de website van de NVWA.
• Lees meer over de regels voor het omgaan met invasieve exoten.
• Meer informatie over de gewone koningsslang is te vinden in de Factsheet gewone koningsslang.

Tekst: NVWA
Foto's: Connor Long (leadfoto: gewone koningsslang); S.L. Collins, J.T. Collins, D.B. Shepard, publicatie Pyron & Burbrink 2009