Wie is verantwoordelijk voor de bestrijding van Reuzenberenklauw?
FLORONInvasieve exoten zijn planten of dieren die van nature niet in Nederland voorkomen, maar er wel schade toebrengen. Bijvoorbeeld door massaal voor te komen en inheemse soorten te verdringen, of door gezondheids- of economische schade te vooroorzaken.
Wat zijn de verantwoordelijkheden rondom invasieve exoten en de Unielijst?
Er zijn al veel invasieve exoten in Nederland. Een deel van deze soorten staat op de Unielijst. Dat betekent formeel dat soorten onderdeel zijn van de Europese exotenverordening, niet meer verkocht of gekweekt mogen worden en Europese lidstaten zich moeten inzetten om ze te bestrijden. Indien dat niet mogelijk is, moeten zij voorkomen dat ze zich verder verspreiden. Een groot deel van deze soorten is al wijdverspreid in Nederland, zoals diverse Amerikaanse rivierkreeften (pdf: 399 KB), de nijlgans en Reuzenberenklauw.
Verschillen in aanpak
De mate waarin invasieve soorten in de praktijk daadwerkelijk bestreden en beheerd worden, verschilt per soort en is in heel Nederland anders. Er wordt vooral bestreden als de soort in natuurgebieden een bedreiging is voor de biodiversiteit. Hoewel de Rijksoverheid eindverantwoordelijk is voor uitvoering van de Europese exotenverordening, is veel verantwoordelijkheid neergelegd bij provincies. Die komen met name in actie als een wijdverspreide soort in natuurgebieden tot een negatieve impact op de biodiversiteit leidt, of als de verkeersveiligheid op provinciale wegen expliciet in het geding is. Ook gemeenten hebben geen uitroeiplicht van wijdverspreide soorten, maar zullen vanuit veiligheids- of infrastructurele overwegingen nog wel eens actie ondernemen. Veel provincies en gemeenten hebben speciale websites over invasieve exoten, met informatie over contactpersonen, bestrijdingsplannen en subsidies.
Bestrijding niet altijd vanzelfsprekend
Nederland heeft voor enkele soorten van de Unielijst wel een uitroeiplicht, maar dat betreft situaties waar totale uitroeiing nog mogelijk wordt geacht. Het geldt niet meer voor de weerbarstige en wijdverspreide Reuzenberenklauw. Daardoor worden bestrijdingsmaatregelen ofwel zuiniger toegepast om verdere verspreiding te voorkomen, ofwel alleen uit veiligheidsoverwegingen (zoals een populatie naast een wandelpad of speeltuin). Soms zal enkel een waarschuwingsbordje of hekwerk worden geplaatst, als oplossing voor de korte termijn. In bijzondere gevallen trekken gemeente en burgers gezamenlijk op om binnen de bebouwde kom toch de bestrijding van bijvoorbeeld Reuzenberenklauw, Reuzenbalsemien en Japanse duizendknoop aan te pakken.
Waarneming doorgeven is altijd nuttig
Actuele meldingen van de locatie en populatieomvang van invasieve exoten kunnen altijd worden doorgegeven via waarnemingsapps of -websites, zoals de VERA-app of Waarneming.nl. Hulp bij het onderscheiden van berenklauwsoorten is natuurlijk ook beschikbaar. Dankzij deze meldingen krijgen verantwoordelijke overheden en beheerders een duidelijk signaal als er sprake is van uitbreiding of risico’s voor natuur of verkeersveiligheid. Blijf waarnemingen van Reuzenberenklauw en andere (invasieve) exoten dus doorgeven. Zo weten overheden waar mogelijke probleemsoorten groeien en kunnen ze goed geïnformeerd besluiten of uitroeiing gewenst is.
Meer informatie
Tekst: Angelo Moerland, Baudewijn Odé & Leonie Tijsma (FLORON)
Foto's: Adrie van Heerden; Baudewijn Odé (FLORON)