Alsemambrosia bovenaanzicht

Alsemambrosia: toename van aantal planten en gezondheidsoverlast

De Natuurkalender, FLORON, LUMC, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, Pollennieuws/Flora van Nederland, Wageningen University
5-JUL-2022 - Alsemambrosia is een hooikoortsplant die het hooikoortsseizoen verlengt. Het aantal plaatsen waar de plant voorkomt neemt toe. Een enkele plant kan lokaal al veel overlast geven door het grote aantal pollen dat de plant produceert. Wat is er tegen te doen? Op 7 juli is er een webinar over het bestrijden van deze plant.

Bloeiwijze van Alsemambrosia

Alsemambrosia is een uitheemse plant die oorspronkelijk uit Noord-Amerika komt. De toename van het aantal planten in Nederland zorgt voor verschillende soorten van overlast. 

Gezondheidsklachten

De hoge kans op hooikoortsklachten is het belangrijkste gezondheidsprobleem dat Alsemambrosia veroorzaakt. De plant maakt namelijk een enorme hoeveelheid pollen, die ook nog eens extra allergeen zijn. Zelfs bij aanwezigheid van een enkele plant kunnen de klachten al zeer ernstig zijn. Daarnaast bloeit Alsemambrosia pas laat in het seizoen, en verlengt daarmee de periode dat hooikoortsklachten kunnen voorkomen aanzienlijk. Het aantal plaatsen waar de plant voorkomt neemt ook de laatste jaren enorm toe, wat tot meer overlast leidt. Bovendien kan Alsemambrosia bij contact met de huid een reactie geven, om de plant te verwijderen kan men dan ook het beste handschoenen aantrekken.

Gevaar voor biologische landbouw

Alsemambrosia zorgt daarnaast voor overlast in de landbouw. De planten kunnen de opbrengst en kwaliteit van lage gewassen zoals aardappelen en bieten verminderen vanwege de concurrentie om licht, water en voedingsstoffen. Bij hoge gewassen zoals mais, zonnebloemen en graangewassen kan er een opbrengstverlies optreden als Alsemambrosia op de akker groeit. De plant doet het goed bij verstoring en bij een lage bedekking door het verbouwde gewas, wanneer er veel zonlicht beschikbaar is. In Zuid-Europese landen zorgt Alsemambrosia al voor grote problemen. Het meest problematisch is de soort misschien in Hongarije, waar vooral de zonnebloemvelden eronder lijden. Hier kan geen herbicide gebruikt worden, omdat Zonnebloemen en Alsemambrosia te veel op elkaar lijken.

Bloeitijd van Alsemambrosia door het jaar heen

Ook in Nederland duikt de plant op. Bijvoorbeeld op het landgoed De Weele bij Boekelo (OV), waar in 2014 een explosie was van Alsemambrosiaplanten. Ook bij Bergeijk (NB) ligt een akker waar de plant veel woekert. Dit laatste geval is veroorzaakt doordat in een zaadmengsel voor bloemrijke bermen ook de zaden van Alsemambrosia aanwezig waren. Dit heeft een grote zaadvoorraad van Alsemambrosia in de akker veroorzaakt, maar door intensief beheer met maaien en schoffelen neemt de zaadvoorraad langzaam af. Alsemambrosia is in Nederland nog niet zo’n probleem als in het buitenland, en dat willen we natuurlijk graag zo houden. Door klimaatverandering kan de plant echter ook in Nederland steeds meer uitbreiden, en als we de huidige planten de kans geven zaad te vormen ook hier een steeds groter probleem vormen. Daarom is het belangrijk om de plant in een vroeg stadium te signaleren en vervolgens goed te bestrijden.

Akker met Alsemambrosia en zonnebloemen nabij Golschow, Duitsland

Bestrijding

De beste manier om de verspreiding en overlast van Alsemambrosia tegen te gaan is te voorkomen dat de plant in bloei komt, en al helemaal dat deze zaden kan vormen. Zaden in de bodem kunnen tot wel veertig jaar kiemkrachtig blijven. Alsemambrosia verwijderen voor deze begint te bloeien en zaad kan zetten is dus het meest effectief. Dat voorkomt ook een hoop overlast voor mensen die allergisch zijn voor de plant. Let wel op, want de plant kan worden verward met een aantal inheemse soorten, zoals Bijvoet en Boerenwormkruid. Deze determinatiesleutel (pdf: 9,4 MB) en video helpen het onderscheid te maken tussen deze twee planten en Alsemambrosia. 

Waarnemingen doorgeven

Het aantal waarnemingen van Alsemambrosia is de laatste jaren sterk toegenomen, er komen steeds meer standplaatsen bij. We weten alleen niet altijd hoeveel planten er zijn gevonden, terwijl dat wel van belang is om zicht te krijgen op de bestendige grote groeiplaatsen en de plant goed te bestrijden, bijvoorbeeld door de beheerder aan te spreken. We vragen daarom om bij waarnemingen ook het aantal planten door te geven. 

Kiemplant van Alsemambrosia

Webinar

Op donderdag 7 juli om 15:00 is er een online webinar over herkenning en bestrijding van Alsemambrosia. Dit webinar wordt georganiseerd door FLORON en iedereen die interesse heeft in het herkennen en op de juiste manier bestrijden van Alsemambrosia is van harte welkom om deel te nemen. Aanmelden kan via dit formulier.

Help mee!

Om deze hooikoortsplant onder controle te houden en hooikoortsklachten in het najaar te verminderen is actie nodig. Iedereen kan meehelpen:

Hulp nodig bij de herkenning?

Tekst: Elske Koppenaal & Baudewijn Odé, FLORON; Jenneke Leferink & Johan van Valkenburg, NVWA; Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University; Letty de Weger, LUMC; Maurice Martens, Flora van Nederland; Arno Vlooswijk, Pollennieuws.nl
Foto's: Arnold van Vliet, Willemien Troelstra, Johan van Valkenburg
Figuur: Verspreidingsatlas/NDFF 

  

  

Laatste berichten

Zie ook