IJslandse walvisjacht weer gestart ondanks groeiende weerstand

“Uit recente verklaringen van de IJslandse ministers van Visserij blijkt duidelijk dat er geen politieke steun meer is voor de walvisvaart in IJsland”, zegt Sharon Livermore, Director Marine Conservation bij IFAW. “Dat zien wij ook terug in de toegenomen weerstand tegen de walvisvaart onder de IJslandse bevolking.” Uit een opiniepeiling in opdracht van IFAW (International Fund for Animal Welfare) blijkt dat 35 procent van de IJslanders nu tegen de walvisjacht is, terwijl 33,2 procent voorstander is. In 2013 bleek uit een vergelijkbare peiling dat 17,1 procent tegen de walvisjacht was en 56,9 procent voor.

De enige nog actieve walvisvaarder

Kristján Loftsson is de laatst overgebleven walvisvaarder in IJsland en is van plan om in juni de jacht op de gewone vinvis, de op één na grootste walvissoort ter wereld, te hervatten, met een quotum van 161 vinvissen. Deze quota worden voor vijf jaar afgegeven en lopen nu nog tot 2023.

Het bedrijf van Loftsson, Hvalur hf, ging in 2018 voor het laatst op jacht en doodde toen 145 bedreigde gewone vinvissen, hoofdzakelijk voor de Japanse markt. Sinds 2010 exporteert Loftsson vlees van gewone vinvissen naar Japan, maar hij is er gelukkig niet in geslaagd om een brede buitenlandse markt hiervoor aan te boren.

Walvisvangst slecht voor reputatie van IJsland

Aan de IJslanders werd ook gevraagd of zij de walvisvangst belangrijk vinden voor de IJslandse economie. 52,5 procent gaf aan de walvisvangst niet belangrijk te vinden voor de IJslandse economie en slechts 21 procent gaf aan de walvisvangst wel belangrijk te vinden. Op de vraag naar de gevolgen van de walvisvangst voor de reputatie van IJsland, antwoordde maar liefst 64,3 procent van de IJslanders dat zij vonden dat de walvisvangst slecht is voor de reputatie van het land.

Livermore: “Deze uitkomst is zeer bemoedigend. Het toont opnieuw aan dat het doden van walvissen om commerciële redenen achterhaald is en dat steeds meer IJslanders ertegen zijn. Er is zowel in IJsland als daarbuiten duidelijk verzet tegen deze bloedige handel in de gewone vinvis, die met uitsterven wordt bedreigd. De IJslanders vinden de walvisvangst ook niet van belang voor de economie en spreken zich steeds meer uit voor bescherming van de walvis.”

Doden van walvissen nog tot 2023 toegestaan

Eerder dit jaar kondigde de IJslandse minister van Visserij, Svandis Svavarsdottir, officieel het einde van de IJslandse walvisvangst aan. Zij zei dat de regering de sociale en economische gevolgen van de commerciële walvisvangst zou evalueren en dat er geen nieuwe quota meer worden toegekend aan een bedrijfstak die het land geen blijvend economisch voordeel oplevert. Na deze aankondiging maakte Kristján Loftsson bekend dat hij van plan was de jacht op de vinvis deze zomer voor het eerst in bijna vier jaar te hervatten. Hij wil dit doen binnen de huidige quotaregelingen, die het doden van walvissen nog tot 2023 toestaan.

Sinds het land in 2003 de walvisjacht hervatte, werkt IFAW nauw samen met IJslandse campagnevoerders, onderzoekers en aanbieders van ecotoerisme. In samenwerking met lokale touroperators die walvissafari's aanbieden, heeft IFAW de zeer succesvolle ‘Meet Us Don’t Eat Us’-campagne gevoerd in Reykjavik om toeristen te informeren over de walvisvaart en het eten van walvisvlees. Door deze campagne is de consumptie van walvisvlees door toeristen in IJsland aanzienlijk afgenomen.

Walvistoerisme als verantwoord alternatief

In IJsland is de walvisvaart niet langer een controversieel politiek thema. Decennialang stond de walvisvaart in IJsland hoog op de politieke agenda tijdens verkiezingscampagnes, maar in 2016 verdween het thema naar de achtergrond. Jongere kiezers zijn meer bezig met klimaatverandering, de rol die walvissen spelen in het bevorderen van gezonde ecosystemen in de oceaan en de belangrijke bijdrage die ze leveren bij de CO₂-afvoer naar diepzee.

Na een stop van dertien jaar werd in 2003 de commerciële walvisvaart door IJsland hervat en sindsdien zijn er meer dan 1.500 gewone vinvissen en dwergvinvissen gedood. Daarom zet IFAW zich samen met IJslanders in om walvistoerisme te promoten als verantwoord alternatief voor de wrede walvisjacht.

Tekst: IFAW
Foto: Richard McLanaghan, IFAW (leadfoto: gewone vinvis)