Geen vooruitgang
Als onderdeel van het Europese Aalherstelplan moeten Europese lidstaten een rapport indienen waarin zij aangeven of zij zich aan de doelstellingen hebben gehouden. De belangrijkste zijn: a) 40 procent van de schieraal (volwassen paling) moet terug naar zee kunnen zwemmen om zich voort te kunnen planten en b) palingsterfte tijdens de ingewikkelde levenscyclus moet worden tegengegaan.
De evaluatie van ICES laat zien dat er van de lidstaten die rapporteerden geen algemene vooruitgang zichtbaar is sinds de eerste rapportage in 2012. Sterker nog, er zijn vandaag de dag minder lidstaten die de doelstelling van “40 procent schieraal terug naar zee” halen dan in 2012.
De lidstaten zijn opgedeeld in regio’s (ook wel Eel Management Units genoemd in het rapport). Waar in 2012 nog 41 procent van deze regio’s voldeed aan de juiste “terug naar zee”-percentages, was dat in 2021 slechts 23 procent. De mortaliteit is gelukkig in 59 procent van de regio’s gedaald, maar in 29 procent van de regio’s is deze weer gestegen.
Het Nederlandse Herstelplan heeft er wel degelijk voor gezorgd dat de sterfte door menselijk toedoen significant is gedaald. Daarnaast heeft het plan ervoor gezorgd dat er ook meer paling in de Nederlandse wateren zwemt en naar zee kan migreren. Helaas is dit nog steeds onvoldoende om het Europese doel van 40 procent “terug naar zee” ten opzichte van de oorspronkelijke situatie te halen.
Rapportagebereidheid onvoldoende
Ook de rapportagebereidheid is nog steeds slecht: slechts elf van de achttien lidstaten met beheerplannen voor aal rapporteren over beide indicatoren. Al met al toont dit aan dat de uitvoering van het Europese Aalherstelplan niet alleen niet heeft geleid tot herstel van de paling, maar dat de lidstaten in het algemeen geen vooruitgang boeken bij het bereiken van de doelstelling van de verordening. De situatie gaat verder achteruit.
Herstelmaatregelen Aalbeheerplan werken niet
Van ICES werd verwacht dat zij aan de hand van deze evaluatie zou adviseren over welke maatregelen het meest effectief zijn bij het herstel van de aal. Helaas kon ICES dit advies niet geven vanwege het algehele gebrek aan herstel van het palingbestand. De meeste maatregelen leveren geen directe positieve bijdrage aan de belangrijkste doelstellingen. Voor een deel van de maatregelen was er niet voldoende data beschikbaar om een uitspraak te kunnen doen over hun effectiviteit.
ICES stelt daarom voor dat lidstaten zich concentreren op maatregelen die in de toekomst de sterfte direct zullen verminderen en de “terug naar zee”-mogelijkheden direct zullen vergroten, zoals het verminderen van barrières.
Rapport 2021: stop met vissen
Deze evaluatie komt bovenop het ICES-advies van november 2021 om compleet te stoppen met het vissen op paling in alle levensfasen. ICES concludeert in dit rapport wederom dat de status van de Europese palingpopulatie kritiek is. Het advies om de palingvisserij te stoppen werd in december door de Europese Commissie en de Raad niet opgevolgd. Na deze ICES-evaluatie zal de Europese Commissie naar verwachting werken aan voorstellen voor verdere maatregelen die in het najaar zullen worden gepubliceerd.
Ernstig bedreigd
De meeste EU-landen blijven de visserij op paling toestaan, ondanks het feit dat de soort sinds 2008 door de Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN) is geclassificeerd als 'ernstig bedreigd' en op de Europese Rode Lijst van zoetwatervissen staat. Op de VISwijzer scoort de paling ook in het rood, met of zonder keurmerk, want je helpt een paling het beste door hem niet op te eten.
Moties
In Nederland dienden Kamerleden Grinwis (CU), De Groot (D66), Bromet (GL) en Stoffer (SGP) in 2021 twee moties in (motie 1 en motie 2) om de vismigratie te verbeteren. Beide moties werden vrijwel unaniem door de Tweede Kamer aangenomen. In maart 2022 nam Pieter Grinwis ruim 40.000 handtekeningen in ontvangst voor een beter leven voor de paling.
ICES staat voor International Council for the Exploration of the Sea. Het is een gerenommeerd internationaal onderzoeks- en adviesorgaan op het gebied van, onder andere, visserij in de Atlantische Oceaan. ICES geeft onafhankelijke wetenschappelijke adviezen aan zowel landen als internationale organisaties met betrekking tot het gebruik en beheer van de Atlantische Oceaan en de zeeën die daarbij horen.
Lees het ICES rapport hier.