Natuurherstel rond het Greveschutven

Het Greveschutven ligt in het Natura 2000-natuurgebied Valkenhorst in Valkenswaard. Er leven veel zeldzame soorten in dit type heideven, zoals Heikikker, Kempense heidelibel en Witte waterranonkel. Om ervoor te zorgen dat dit habitattype ook voor de toekomst in stand blijft, heeft Brabants Landschap tussen eind 2019 en begin 2022 omvangrijke herstelmaatregelen uitgevoerd in en rondom het Greveschutven.

De natuur vindt zijn plek

“De veranderingen in het gebied zijn enorm,” vertelt Mari de Bijl. “In het begin was hier gewoon landbouwgrond. Het aangrenzende Greveschutven had veel last van de drainage van deze landbouwgrond. Het ven liep gewoon leeg. We hebben de sloten gedempt en dertig tot veertig centimeter van de fosfaatrijke bovengrond afgegraven, en nu is het een soort wetland geworden. Mijn collega vertelde dat er gisteren wel tien mensen met telescopen op de uitzichtheuvel stonden, want de poelruiter was er gesignaleerd. Ook liepen er bosruiters en tureluurs rond. De natuur heeft het gebied dus al ontdekt.”

Grootschalige aanpak

Er is de afgelopen jaren een hoop gebeurd in het gebied. Zo is de voedselrijke sliblaag op de bodem van het Greveschutven verwijderd. Sloten en greppels zijn gedempt en de oorspronkelijke flauwe oever van het ven is hersteld. Er zijn nieuwe stuwen geplaatst. Ook is er bos verwijderd en elders gecompenseerd. Tot slot is voormalige landbouwgrond aan de noordzijde van het Greveschutven omgevormd tot natuur met herstel van de historische laagten, vochtige heide en vochtig grasland.

Logistieke uitdagingen

Voor het natuurherstel moest grof materieel ingezet worden. “De grootste uitdaging van het hele project was het afvoeren van honderdduizend kuub grond,” zegt De Bijl. “We wilden voorkomen dat al die vrachtwagens dwars door de woonwijken moesten rijden. Dat zou een hoop overlast veroorzaken voor de mensen die er vlak tegenaan wonen. Dankzij een deal met Rijkswaterstaat konden we het overgrote deel van de grond rechtstreeks via de A2 afvoeren. Voor de veiligheid was dat perfect.”

Recreanten ook tevreden

In het inrichtingsplan is een duidelijke scheiding aangebracht tussen plekken waar recreanten welkom zijn en plekken waar de natuur ongestoord zijn gang kan gaan. Er is een wandelpad met een uitzichtheuvel. De rest van het gebied is afgesloten. Volgens de Bijl is hierin de juiste balans gevonden: “Ik was er vorige week nog om vogels te inventariseren. Toen sprak ik een aantal recreanten die mij vertelden hoe mooi ze het vonden. Dat geeft mij in ieder geval de indruk dat we het hier goed hebben gedaan.”

Meer weten?

Wil je meer weten over het natuurherstel rond het Greveschutven? Kom dan naar de Veldwerkplaats op 14 juni, met lezingen over de ecologie van het gebied, het inrichtingsplan en de uitvoering daarvan. ’s Middags neemt Mari de Bijl ons mee op excursie door het natuurgebied dat normaal gesproken niet toegankelijk is voor het publiek. Kijk voor meer informatie en inschrijving op veldwerkplaatsen.nl.

Tekst: Kennisnetwerk OBN
Foto's: Brabants Landschap; Mari de Bijl; Lizette Koekkoek