Verdwijnen van slakken op Sint Maarten

Ongeveer 49 soorten weekdieren (kokkels en slakken) zijn gedocumenteerd op Sint Maarten. Afhankelijk van de lijst die gebruikt wordt, zijn er 15 of 16 bedreigd, ongeveer een derde van de weekdierpopulaties van het eiland. Helaas is er te weinig onderzoek gedaan naar deze weekdieren om definitieve conclusies te trekken, maar het lijkt erop dat er al vier soorten verloren zijn gegaan, waaronder de Appelslak (Pomacea glauca), Gemarmerde Physa (Aplexa marmorata), de in zoet water levende slak Biomphalaria glabrata en het kleine inheemse mosseltje Eupera viridans. De landslakken Chondropoma pupiforme, Helicina fasciata, Bulimulus diaphanous fraterculus en nog enkele andere soorten worden bedreigd op Sint Maarten.

Kritieke Habitats

De belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van de populaties zijn het verlies van leefgebieden als gevolg van orkanen, vervuiling en bebouwing. In feite heeft het eiland bijna geen primair (of origineel) bos meer. Secundair bos is hersteld bos waar, naast inheemse soorten planten en dieren, vaak veel geïntroduceerde exotische soorten voorkomen die een aantal andere problemen voor het eiland veroorzaken.

Een bijzonder kwetsbaar habitat is bos met kalkrijke vochtige grond. Aan de Nederlandse kant van het eiland is dit leefgebied vooral te vinden bij Billy Folly, waar nog maar een beperkt stukje oorspronkelijk leefgebied aanwezig is. Bijna de hele 'berg' is nu bebouwd met huizen. Tijdens het bezoek van 2021 is er een weg aangelegd dwars door het oerbos. Deze weg zal waarschijnlijk leiden tot nieuwbouwprojecten, wat kan leiden tot het verdwijnen van het laatste restant van het bos, waardoor alle aan dit gebied gebonden slakkensoorten verloren gaan.

Een ander verdwijnend leefgebied is vochtig secundair bos op neutrale grond. Dit leefgebied komt vooral voor op het Franse deel rond Pic Paradis. Dit leefgebied is schaars maar niet bedreigd omdat er geen bouwplannen zijn op en rond Pic Paradis. Aan de Nederlandse kant is het te vinden op Sentry Hill en Sint Peter Hill.

Belang van slakken

De slakken vormen een belangrijk onderdeel van het natuurlijke evenwicht van het eiland. Ze consumeren rottend bladafval en schimmels en kunnen helpen voedingsstoffen in de bodem te recyclen. Bovendien vormen ze een voedselbron voor een aantal zoogdieren, vogels, reptielen en zelfs insecten, en helpen ze voedingsstoffen in de bodem om te zetten in een verteerbare voedselbron voor grotere roofdieren. Een gezonde omgeving voor Sint Maarten begint in de bodem, dus het begrijpen en behouden van deze kleine eilandbewoners zal van cruciaal belang zijn bij het beschermen van het delicate ecologische evenwicht van het eiland.

Meld je natuurwaarnemingen

Heb je slakken gezien? Meld dan je natuurwaarnemingen en foto's op de website Observation.org of download de gratis app voor iPhone (iObs) & Android (ObsMapp).

Soortenrapporten door lokale gemeenschappen en toeristen zijn van onschatbare waarde voor inspanningen op het gebied van natuurbehoud om het publieke bewustzijn en de algemene bescherming van soorten te vergroten. Daarnaast werken de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), Observation International en Naturalis Biodiversity Center samen aan de ontwikkeling van een app voor het geautomatiseerd identificeren van soorten. Je geüploade foto's zijn van grote waarde om dit mogelijk te maken. Neem voor vragen contact op met research@DCNAnature.org.

Meer informatie

• De volledige lijst van land- en zoetwaterweekdieren die tijdens dit onderzoek zijn gedocumenteerd, vind je in de Dutch Caribbean Biodiversity Database

Tekst: Tineke van Bussel, Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA)
Foto's: Christian König, SHAPE/DCNA (leadfoto: de tropische landslak Helicina fasciata); Tello Neckheim