Vanaf vandaag ook natuurberichten over de spectaculaire natuur in de Nederlandse Caraïben

Als je mensen vraagt naar bijzondere Nederlandse natuur, zullen ze niet vaak aan de Nederlandse Caraïben denken. Dat is verrassend want op en rond de zes tropische eilanden van Nederland: Aruba, Bonaire en Curaçao (ABC-eilanden), en Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten (SSS-eilanden), is een unieke natuurrijkdom te vinden. Elk eiland heeft een eigen karakter waar DCNA via Nature Today extra aandacht aan zal geven. Hieronder een eerste korte beschrijving van de eilanden.

Aruba

Aruba is het kleinste, droogste en meest winderige eiland van de ABC-eilanden, beroemd vanwege haar lange zandstranden en sterke passaatwinden. Het is het leefgebied van een zeldzame ratelslangsoort, de Arubaanse ratelslang (Crolatus unicolor), en de inheemse Arubaanse holenuil (Athene cunicularia arubensis), lokaal ook wel Shoco genoemd. In het zuidelijke deel van het eiland werken kustlagunes bekleed met mangroven en uitgestrekte zeegrasbedden als een magneet voor zeeschildpadden. Ze vormen daarnaast een belangrijke basis van de voedselketen voor de rest van het onderwaterleven op Aruba.

Bonaire

Bonaire is een vlak, droog eiland met een ruige schoonheid, gevormd uit oude, fossiele koraalriffen. Het bevindt zich aan de rand van een diepe trog in de oceaanbodem, die het eiland scheidt van het Zuid-Amerikaanse vasteland. Het 38 bij 11 kilometer grote eiland is dooraderd met grotten en is grotendeels begroeid met cactusbossen en acacia’s. In de omringende warme, heldere zee bevinden zich ongerepte, eindeloze franjekoraalriffen en zeegrasbedden die het leefgebied vormen van talloze vis-, koraal- en zeeschildpadsoorten. De ontoegankelijke mangroven bieden nestplaatsen en een veilig leefgebied aan fregatvogels, reigers, flamingo’s, pelikanen en bedreigde visarenden.

Curaçao

Curaçao heeft een nogal heuvelachtig en semi-aride landschap, vol met zeldzame en inheemse planten en dieren. Dankzij haar ligging buiten het orkaangebied heeft Curaçao goed ontwikkelde franjekoraalriffen waar grote hoeveelheden vissen, zeeschildpadden, roggen en haaien leven. Zeegrasbedden en mangroven vormen belangrijke kraamkamers en foerageergebieden voor vele koraalrifvissen en ongewervelden. Hyperzoute meren (‘saliñas’) aan de lijzijde van de kust zijn belangrijke voedselgebieden voor de regionaal belangrijke Caribische flamingo’s en migrerende kustvogels.

Saba

Het kleine eiland Saba is de top van een 500.000 jaar oude slapende vulkaan. Het hoogste punt van het eiland is de 877 meter hoge piek van Mount Scenery en is tevens het hoogste punt in het Nederlandse Koninkrijk. Omgeven door steile kliffen aan alle zijden, vindt men op Saba geen permanente stranden en maar één aanlegplaats. Het grootste deel van het eiland is bedekt met weelderig primair en secundair nevelwoud. Onder water heeft Saba spectaculaire bergtoppen ('pinnacles'), vulkanische erupties die omhoogrijzen vanaf de oceaanbodem tot ongeveer twintig meter van de oppervlakte. Deze pinnacles zijn bedekt met koralen en sponzen die grote aantallen dieren aantrekken, waaronder haaien, tonijnen en zeeschildpadden. 

Sint Eustatius

Sint Eustatius of Statia is een vulkanisch eiland met twee zeer verschillende landschappen. De zuidoostpunt van het eiland is een enorme, 600 meter hoge, slapende vulkaan: The Quill. De vulkaan is dicht begroeid met bos en is vaak gehuld in wolken die gunstige omstandigheden creëren voor het nevelwoud. De lager gelegen noordelijke heuvels zijn gevormd door een geërodeerde dode vulkaan en hebben een droger, meer savanneachtig klimaat, waardoor zij een compleet andere begroeiing en fauna hebben. De stranden bestaan uit zwart, vulkanisch zand.

Sint Maarten

Het westelijke gedeelte is een atol van laagland rondom een lagune, terwijl het oostelijke gedeelte een keten van kegelvormige heuvels is. Het eiland heeft witte zandstranden en talrijke baaien en mangrovebossen. De begroeiing bestaat uit altijd groene bossen en (door droogte) bladverliezende soorten, gemengde doornstruwelen en altijd groen vetplantstruikgewas. ‘Patch’ riffen bevinden zich ongeveer twee kilometer uit de kust tot een diepte van 15 meter met een overvloed aan koraalsoorten en rifvissen. In de wintermaanden migreren Humpback Whales (Megaptera novaeangliae) naar het Caribisch gebied om hun jonge te baren die in die tijd ook in de wateren van Sint Maarten kunnen worden gespot.

DCNA: Natuurbescherming in de Nederlandse Caraïben

DCNA is een non-profit stichting en regionaal samenwerkingsverband opgezet om natuurorganisaties te ondersteunen en te versterken bij het beschermen van biodiversiteit, en om duurzaam natuurbeheer van de eilanden, zowel onder als boven water, te stimuleren ten behoeve van huidige en toekomstige generaties.

DCNA werkt met toegewijde natuurbeheerorganisaties op alle zes de eilanden. Door samen te werken en vaardigheden, kennis en materialen te delen, lukt het DCNA om een stevig netwerk in stand te houden en natuurbeheer in de hele Nederlandse Caraïben te steunen. DCNA’s werkzaamheden worden mogelijk gemaakt met de royale steun van de Nationale Postcode Loterij. De maandelijks digitale nieuwsbrief 'BioNews', waarin recent natuurgerelateerd nieuws over onderzoeksprojecten in de Nederlandse Caraïben verschijnt, wordt gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

De Natuurberichten van DCNA zullen over uiteenlopende onderwerpen gaan, variërend van koraalriffen, schildpadden, haaien, zoogdieren, leguanen en papegaaien, tot aan klimaatverandering. We hopen dat zo duidelijk wordt dat de Nederlandse natuur rijker is dan men dacht. Natuur waar men trots op mag zijn en die het waard is om te blijven beschermen.

Tekst: DCNA
Foto's: MMBockstael-Rubio; Christian König, SHAPE/DCNA; Miro Zumrik SHAPE/DCNA; Brenda Kirkby; Hans Leijnse SHAPE/DCNA; Thomas Kelley