Een jaar lang Nieuwe Natuur voor en door jongeren: bijzondere vondsten op nieuwe plekken

Nieuwe plekken, nieuwe soorten

Steden vormen belangrijke nieuwe ecosystemen met nieuwe kansen voor insecten en andere soortgroepen, zo bleek tijdens de stadsnatuur-activiteiten van de JNM. Goed zoeken op plekken waar je anders voorbij zou fietsen, leverde twee nieuwe soorten voor Nederland op: de kortsnuittamariskwants (Tuponia brevirostris) werd aangetroffen midden in een woonwijk en een nieuwe wortelluis (Stomaphis wojciechowskii) langs een oude eikenlaan, beiden in of vlak naast Den Haag. Ook werden er in het voorjaar leuke insecten midden in het centrum van Rotterdam gevonden, zoals de prachtmot (Oncocera semirubella), veel andoornbijen (Anthophora furcata) en midden in het centrum van Den Haag bleek een flinke populatie van de zeldzame harkwesp (Bembix rostrata) te huizen.

Ambassadeursoort voor nieuwe natuur

Als klapper werd aan het einde van de zomer maar liefst op twee verschillende locaties in Limburg en Gelderland de boshommel (Bombus sylvarum) aangetroffen. Beide vindplaatsen zijn dichtbij grote projecten om een grotere (insecten)biodiversiteit in het landschap terug te brengen: Hommellandschap Zuid-Limburg (vanuit de Wagenignen Universiteit) en Living Lab Ooijpolder (Radboud Universiteit). Het doel van deze projectlocaties is om natuur en landbouw te verbinden en een meer divers landschap te creëren, zodat veeleisende soorten als de boshommel zich weer thuis voelen in Nederland. Hoewel de vindplaatsen alle twee niet binnen onderzoeksgebied waren, zijn het zeer kansrijke locaties. Er wordt al langere tijd aan natuurlijk beheer gedaan op de vindplaatsen, zoals het behouden van bloemrijke dijken. De boshommel is kenmerkend voor kleinschalig en bloemrijk landschap, een landschap dat zwaar onder druk staat in Nederland. Steeds meer organisaties en initiatieven zetten zich gelukkig in om kleinschalig bloemrijk landschap terug te brengen. Hopelijk kan de boshommel daarom als ambassadeur van nieuwe natuur gezien worden: een bewijs dat herstellen van natuur mogelijk is, en ook op kleine schaal zijn vruchten afwerpt. De bijzondere hommelsoort heeft op de twee locaties een nest, maar natuurlijk hopen de jongeren dat ze de komende jaren nog meer exemplaren mogen aantreffen in de omgeving.

Nieuwe natuur voor iedereen

Op onderzoek gaan in onontdekte of vernieuwde stukjes Nederland is dus ontzettend spannend. Het enthousiasme voor een frisse blik op natuur blijkt daarom bij de natuur-geïnteresseerde jongeren te leven. Ondanks het feit dat door de coronamaatregelen veel activiteiten niet door konden gaan, is er veel informatie over nieuwe natuur gedeeld: zo is er een podcast gemaakt, werden er online lezingen gegeven en worden er deze winter nog enkele activiteiten georganiseerd. Op 13 november zal de JNM nog naar bodemdieren zoeken op de Marker Wadden en op 27 november wordt het Nieuwe Natuur Symposium in Delft georganiseerd. Tijdens het symposium blikt de JNM terug op de vele activiteiten en kampen in de 'nieuwe' natuur van Nederland. Sprekers uit de groene wereld delen hun kennis over onderwerpen als Stadsnatuur, Working with Nature en Nieuwe Wildernis. Zo zal David Kleijn een praatje geven over het hommellandschap in Zuid-Limburg, waar de bovengenoemde boshommel is aangetroffen.

Tijdens het symposium, dat plaatsvindt bij de Hogeschool Inholland in Delft, gaat de JNM een laatste keer dieper in op het onderwerp Nieuwe Natuur. Natuurorganisaties en natuurexperts geven lezingen over Nieuwe Natuur in Nederland. Lezingen worden onder andere gegeven door Theo Zeegers (EIS Kenniscentrum Insecten), Marieke Schatteleijn (Staatsbosbeheer), Ton Denters (Gemeente Amsterdam), Jeroen Helmer (ARK Natuurontwikkeling) en TV-boswachter Arjan Postma. De sprekers nemen bezoekers mee in de wereld van natuur en gezondheid, stadsplanten, grote grazers en roofdieren, groene daken, insectenmonitoring en hoe belangrijk goed onderzoek is voor Nederlandse natuur.

Het symposium is voor iedereen toegankelijk en heeft een prijs van 12 euro, 6 euro voor jongeren en leden van de jeugdbond. Tijdens de dag wordt er gezorgd voor koffie, thee en lunch. Tussen de lezingen door is er ruimte om een bezoek te brengen aan partners en organisaties die met een stand in de hal aanwezig zijn. Het Nieuwe Natuur-symposium is mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds en Hogeschool Inholland Delft die de locatie beschikbaar stelt. Opgeven kan hier.

Tekst: Rick Buesink, JNM - Jongeren in de Natuur
Foto's: Rick Buesink; Tjomme Fernhout