WHO benadrukt belang van groen voor mentale gezondheid

Sjerp de Vries, onderzoeker bij Wageningen Environmental Research, is voorzitter van een werkgroep in het EKLIPSE-project die keek naar de relatie tussen groen en mentaal welzijn. Het onderzoek leidde tot een uitgave van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO).

De Vries vindt het een belangrijke stap dat de WHO het verband erkent tussen groen in de directe woonomgeving en mentaal welzijn: "Eerder lag de nadruk sterk op het effect van groen op lichamelijke gezondheid, via bijvoorbeeld het afvangen van fijnstof en het stimuleren van lichamelijke activiteit. Met de aandacht voor mentaal welzijn ontstaat er ook meer aandacht voor alledaags contact met kleine groenelementen, bijvoorbeeld laanbomen en perkjes, naast het bewust bezoeken van groengebied zoals parken en natuurgebieden. Zo is de dichtheid aan straatbomen omgekeerd gerelateerd aan het gebruik van antidepressiva. Hoe meer bomen, des te minder antidepressiva."

Lockdowns

De coronapandemie dwong veel mensen tot thuiswerken en minder sociale interacties. Het gaf ook aanleiding tot veel nieuw onderzoek naar de relatie tussen groen en mentaal welzijn. De Vries: "We weten dat mensen in stressvolle omstandigheden de meeste baat hebben bij contact met natuur. De studies uit de coronacrisis lieten zien dat mensen met betere toegang tot groen een beter mentaal welzijn hadden." De mate van lockdown bepaalde bovendien hoe belangrijk nabijgelegen groen was. De Vries: "Een studie vergeleek de situaties in Spanje en Portugal. In Spanje was de lockdown veel strenger. Daar bleek het groen in eigen tuin of uitzicht vanuit huis sterker gerelateerd aan het welzijn dan in Portugal waar mensen nog naar buiten mochten."

Nieuw beleid

De WHO-uitgave geeft ook handvatten voor beleidsmakers. De Vries: "Die tools zijn nu gericht op het effect van groen op luchtkwaliteit, dat is goed meetbaar en vertaalbaar naar richtlijnen en acties. De uitdaging van mentaal welzijn is dat je het lastig eenduidig kunt meten. De veronderstelling is dat je met een grotere variatie in het aanbod van groen meer mensen bereikt."

Uitzicht op zee

De Vries’ werkgroep bekeek ook de relatie tussen blauwe ruimte en mentaal welzijn. Daar blijkt nog weinig onderzoek naar gedaan. De Vries: "Er is vooral gekeken naar de relatie tussen de nabijheid tot zee of uitzicht op zee en mentaal welzijn, maar dat is lastig te realiseren vergeleken met groen: het is er of het is er niet. Weinig onderzoek richt zich op kleine blauwe elementen zoals rivieren, parkvijvers en grachten. Een nieuw Europees project 'Blue Health' geleid door de Universiteit van Exeter kijkt hier nu naar."

WHO-uitgave en het EKLIPSE-project

De WHO publiceerde deze zomer voor het eerst een rapport over het belang van groene en blauwe ruimte voor het mentaal welzijn van stedelingen. De uitgave baseert zich op twee rapporten met systematische reviews van de Biodiversity and Mental Health Expert Working Group van het EKLIPSE-project. Het EKLIPSE-project richt zich op het beantwoorden van vragen van beleidsmakers en andere maatschappelijke actoren over biodiversiteit en ecosysteemdiensten en wordt gefinancierd door de Europese Unie.

Meer informatie

• WHO-uitgave Green and blue spaces and mental health: new evidence and perspectives for action (2021)
• EKLIPSE-rapporten

Tekst: Sjerp de Vries, Wageningen Environmental Research
Foto: Shutterstock