“Crowdfunding was het begin om mijn droom te gaan verwezenlijken”

De droom van Joke Hoogervorst bestond al jaren: “Mijn tuin ligt precies tussen de bloemenranden op de akkers van 't Bels Lijntje en de kapel van Boshoven, in de gemeente Alphen Chaam. Daardoor kunnen dieren mijn tuin gebruiken als schakel tussen deze twee. Maar daar moet mijn tuin dan wel geschikt voor zijn. Dus mijn droom was om een aaneengesloten leefgebied te maken en een tuin aan te leggen waar bijen, vlinders en andere insecten blij van worden. Maar ja, wat zijn dan goede planten, waar vind ik de juiste fruitbomen en hoe zorg ik dat het allemaal bij elkaar past.”
Joke verdiepte zich in mogelijkheden en ontdekte vooral dat haar ideeën geld nodig hadden om realiteit te worden. Door de mogelijkheid van crowdfunding en daarbij een extra bijdrage van de provincie, wist Joke haar dromen toch te realiseren: “De crowdfunding was mijn startkapitaaltje. Daarmee kon ik een begin maken. Zo ontstond Bijen- en vlindertuin Boshoven,” vertelt ze enthousiast.

Bloemenranden

“De akkers hier in mijn omgeving hebben de laatste jaren steeds vaker prachtige bloemenranden. Die worden speciaal ingezaaid om bijen, vlinders en andere insecten te laten overleven. Maar de leefgebieden zijn versnipperd en liggen te ver uit elkaar. Bijen kunnen, afhankelijk van de dracht en de buitentemperatuur, gemiddeld drie kilometer ver vliegen. Dus vroeg ik me af of mijn tuin niet een mooie schakel kon worden voor de bijen om van de ene bloemenrand naar de andere te komen.” In het voorjaar kunnen bijen over het algemeen voldoende nectar (suiker) vinden, maar in het najaar hebben bijen stuifmeel nodig voor hun eiwitten en om hun larven te voeden. Wanneer in de directe omgeving onvoldoende stuifmeel aanwezig is, gaan de larven dood en overleven de winter niet. Daarom wilde ik graag gevarieerde borders aanleggen met planten die ook in het najaar bloeien. Bijen en vlinders krijgen dan voldoende stuifmeel en ik krijg een mooie, bloeiende tuin.”
Joke vertelt enthousiast over hoe haar tuin langzaam werd omgevormd naar een tuin vol bijen, vlinders en andere insecten.

“Toen ik hier kwam wonen, stond de tuin vol met grote, groenblijvende bomen. Er gebeurde weinig in de hoge coniferen; onder de bomen groeide niets. Dus hebben we ze een voor een gekapt en de grond eronder verbeterd met paardenmest. Door het licht en de zon zijn het nu prachtige stukken tuin geworden, waar we groentes zijn gaan kweken. Al gauw ontdekten we dat de komkommers, courgettes, paprika’s en tomatenplantjes alleen maar vrucht dragen als ze bestoven worden. De planten zijn niet alleen onze voedselvoorziening, maar ze zijn ook het eten voor de bijen! Zo hadden we er nog nooit naar gekeken.”

Wilde bijen

“In het voorjaar hebben bijen nectar nodig, in het najaar meer stuifmeel. Daar zijn de juiste plantensoorten voor nodig. Zo had ik een paar struiken in mijn tuin staan die ik rommelig en lelijk vond. Ze stonden er al jaren en ik wilde ze weg doen. Toen ik er eens goed naar keek, zag ik dat de struik vol zat met wilde bijen. Daarom heb ik ze toch maar laten staan. Ik ben de struiken gaan stekken en geef nu alle vrienden en bekenden een stekje. Je gaat ánders naar dingen kijken als je weet dat ze nodig zijn om de biodiversiteit in stand te houden,” geeft Joke aan.

De droom van Joke is nu om in haar tuin niet alleen een groentetuin aan te leggen, maar er ook een tuin voor de buurt van te maken. “We kunnen de stekjes van onze planten uitwisselen. We kunnen ook samen sommige stukken onderhouden. En ik wil zo graag meer vertellen aan de mensen. Het belang van de bijen en de vlinders. En ook hoe je met kleine dingen je tuin zoveel vriendelijker voor insecten kunt maken.”

Efficiënte irrigatie

"We proberen onze tuin niet alleen in te richten voor zoveel mogelijk biodiversiteit,” vertelt Joke, “maar we proberen het ook zo efficiënt mogelijk te doen. Op de Brabantse zandgronden wordt de watervoorziening een steeds grotere uitdaging. Daarom hebben we een irrigatiesysteem aangelegd van pvc-buizen naar de moestuin. Zo kunnen we het hemelwater gedoseerd afvoeren naar de bessenstruiken en het deel van de groentetuin waar we niet kunnen komen met de beregeningsinstallatie. We hebben een duur bestaand irrigatiesysteem nagemaakt door gaatjes te boren in oude stukken pvc-pijp. Door de gaatjes sijpelt het water in een trechter van grind naar de grond van de moestuin. Een vrijwel kosteloos systeem.”

Venkel en de koninginnenpage

Haar jongste ervaring heeft Joke met de oogst van venkel voor de soep. Joke: “Ik had een paar dagen eerder een prachtige vlinder in de tuin gezien. Het bleek een koninginnenpage te zijn. Een redelijk zeldzame vlinder die zich lekker voelt in bloemenranden en moestuinen. Niet alleen de vlinder is mooi, ook de rups is al bijzonder. Toen ik later venkel wilde oogsten voor de soep, bleken er rupsen van de koninginnenpage in de planten te zitten. Ik telde wel acht rupsen! De venkel heb ik dus maar laten staan. En ik hoop volgend jaar natuurlijk nóg meer zeldzame vlinders in de tuin te vinden!”

Crowdfunding

De crowdfunding-actie van de provincie Noord-Brabant blijkt een start te kunnen zijn voor meer. Om uitleg te geven hoe je een crowdfunding-actie opzet, heeft de provincie Noord-Brabant in samenwerking met stichting Voor je Buurt, het programma 'Versterk groene initiatieven' opgezet. Dit programma voorziet in een aantal workshops waar je tips en trucs krijgt aangereikt. De professionals van Voor je Buurt vertellen meer over de voorbereiding van een crowdfunding-campagne. Ook geven zij informatie over de begeleiding die zij hierbij bieden. Daarnaast komt de eventuele bijdrage van maximaal 5.000 euro vanuit de provincie Noord-Brabant aan bod.

Tekst: Annelies Cuijpers, Provincie Noord-Brabant
Foto's: Joke Hoogervorst en Arie Prins, Bijen- en vlindertuin Boshoven