Friese boeren en burgers redden de spotvogel... en negen andere bijzondere initiatieven

Migrerende vissen zonder habitat in Zuid-Holland, bedreigde spotvogels in Friesland en houtwallen en bomen die steeds meer verdwijnen in de Bollenstreek: voor allerlei uitdagingen op het gebied van biodiversiteit slaan overal in Nederland burgers en grondeigenaren de handen ineen. Dat doen ze in aanvragen aan het Innovatiefonds dat in 2020 in het leven werd geroepen door de stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Dit is een maatschappelijke beweging die biodiversiteitsverlies wil ombuigen naar biodiversiteitsherstel.

Over de projecten

Vorig jaar ontvingen acht lokale projecten een bijdrage uit het Innovatiefonds. Dit jaar zijn het er twee meer, gekozen uit een totaal van meer dan zeventig. De toegekende aanvragen krijgen een financiële bijdrage krijgen van maximaal €25.000. Dit zijn de tien projecten:

1. BûtenLOKAAL voor verbinding met de natuur - Friesland

In het dorp Akkrum-Nes werken dorpsbewoners, een boer, scholen, natuurorganisaties, een gezinshuis en de gemeente samen om mensen weer dichter bij de natuur te brengen. Samen ontstenen en vergroenen ze het dorp, en richten ze een biodivers ‘buitenlokaal’ in. 

2. Bijensnoer in Maastricht - Limburg

De solitaire bij staat centraal in dit project. Burgers, bedrijven, onderwijsinstellingen, woningcorporaties en de gemeente leggen samen minibiotopen aan in de stad voor de wilde bij en andere insecten. Het lint van minibiotopen dat uiteindelijk ontstaat wordt onderhouden door burgers en bedrijven.

3. Boeren aan het roer – Overijssel/Gelderland

Boeren gaan aan de slag met de aanplant van groen en monitoring voor meer biodiversiteit. Ze worden hierbij ondersteund door burgers uit de omgeving. Samen onderzoeken ze hoe het ervoor staat op het boerenerf en brengen ze knelpunten in kaart, om daar vervolgens natuurinclusieve oplossingen voor te vinden.

4. Groene belevingspunten – Zuid Holland

Verdwenen landschapselementen zoals hagen, bloemenlinten en groene zones worden in dit project hersteld door burgers, agrarische collectieven, kunstenaars, natuurorganisaties, waterschappen, gemeenten en de provincie. Door deze elementen via een educatieve route met elkaar te verbinden, kan het publiek alles te weten komen over het belang hiervan voor de biodiversiteit. Bij de belevingspunten worden Babbelende Insectenboxen geïnstalleerd die kinderen meer leren over biodiversiteit en landbouw.

5. Heggen en hagen in de Bollenstreek – Zuid Holland

Ook in de Bollenstreek zijn de laatste jaren steeds meer landschapselementen zoals hagen, bomen en houtwallen verdwenen. Burgers, boeren, natuurorganisaties, het Cultureel Historisch Genootschap, de provincie en het waterschap gaan samen aan de slag om deze elementen en daarmee icoonsoorten als de patrijs weer terug te brengen in het landschap.

6. Hoogstambomen voor de spotvogel - Friesland

Maar liefst vijftig boeren, een grote groep burgers, natuurorganisaties, een school, overheden en het waterschap schieten in dit project de spotvogel te hulp. Samen planten ze op boerenerven hoogstamboomgaarden aan, die als leef- en foerageergebied dienen voor de spotvogel en die andere dieren zoals vleermuizen en insecten een handje helpen.

7. Streekeigen landschapselementen op het erf - Zeeland

Burgers, boeren, natuurorganisaties en de gemeente Terneuzen zetten zich in dit project in voor een biodiverser boerenlandschap. Samen planten ze meer inheems groen en leggen ze streekeigen landschapselementen, zoals hagen en struweel, aan op en rond het boerenerf.

8. Takkenboskorven voor migrerende vissen – Zuid Holland

Migrerende vissen hebben het vaak zwaar te verduren in de Zuid-Hollandse wateren. Sluizen en gemalen vormen grote hindernissen. Om de vissen te helpen, zetten burgers, ReefSystems, waterschappen, gemeenten, basisscholen, de provincie en een politieke partij zich samen in. Zij herstellen het verlies aan habitat door het aanleggen van takkenboskorven aan de damwanden. Deze dienen als voedsel-, voortplantings- en schuilplek voor de vissen.

9. Hoopheggen voor biodiversiteit – Overijssel/Gelderland

Burgers, boeren, bedrijven, scholen en natuurorganisaties realiseren in dit project zoveel mogelijk ‘hoopheggen’ voor het versterken van de lokale biodiversiteit. De aangeplante heggen, bestaande uit allerlei inheemse soorten, vormen een ecologische dooradering van het landschap.

10. Meer biodiversiteit op het Media NatuurPark – Noord Holland

Groene veldjes en hoekjes op het Media Park in Hilversum worden in dit project omgetoverd naar hoogwaardige ecologische zones. Burgers, burgeninitiatieven, natuurorganisaties, onderwijsinstellingen en de gemeente versterken hier samen de aanwezige biodiversiteit en geven voorlichting over het natuurlijke systeem op het Media Park.

Hier kun je meer details vinden over de tien toegekende projecten.

Over het Innovatiefonds

Het 'Samen Voor Biodiversiteit' Innovatiefonds werd in 2020 in het leven geroepen door de stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Het fonds is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Postcode Loterij. Louise Vet, voorzitter van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel, is enthousiast over de nieuwe projecten die gaan starten: "Het is geweldig om te zien dat er opnieuw zoveel voorstellen zijn ingediend bij het Innovatiefonds, dit laat zien dat het thema biodiversiteit leeft! De inspirerende aanvragen kwamen vanuit heel Nederland. Ik vind het fantastisch dat we met het Innovatiefonds deze doelgerichte burgers en grondeigenaren kunnen helpen de biodiversiteit in hun eigen omgeving te herstellen.’’

Over het Deltaplan

In 2018 verenigden 19 partijen zich om samen te werken samen aan het Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Het Innovatiefonds sluit aan bij de doelstelling van het Deltaplan om concrete projecten te steunen van partijen die vanuit een gebiedsgerichte aanpak samenwerken aan herstel van biodiversiteit. Zo willen de partners - onder wie het NIOO vanaf de start - en supporters van het Deltaplan laten zien hoe de biodiversiteit herstelt als alle betrokken partijen in een bepaald gebied vanuit een gemeenschappelijke ambitie samenwerken. Dit moet ook leiden tot 'best practices', die vervolgens in andere gebieden kunnen worden toegepast.

Tekst: Samen Voor Biodiversiteit & NIOO-KNAW
Foto: hedera.baltica (leadfoto: spotvogel)