Weggevaagde reptielen op St. Eustatius na de orkanen Irma en Maria
Stichting RAVONDe Caribische flora en fauna heeft altijd al te maken gehad met orkanen. Door klimaatverandering zijn de orkanen toegenomen in intensiteit en komen ze vaker voor.
De orkanen van 2017 waren de meest heftige ooit geregistreerd in het Caribisch gebied. Zowel Irma als Maria, beiden categorie 5 orkanen, raasden vlak langs St. Eustatius en veroorzaakten enorm veel schade op de eilanden. Vrijwel meteen na de storm werd duidelijk dat de bomen op het eiland zwaar aangetast waren en hun blad voor meer dan driekwart verloren hadden. Om te begrijpen welk effect dit heeft en welke soorten hierdoor getroffen worden, is er tijd nodig voor dataverzameling en vergelijkingsanalyses. Sinds 2017 hebben verschillende onderzoeken inzicht gegeven in hoe lokale populaties al dan niet gereageerd hebben op de gevolgen van de orkanen Irma en Maria.
Onderzoekers hebben ontdekt dat meer dan negentig procent van alle bomen hun blad voor meer dan driekwart verloren waren, waarbij met name de hoger gelegen bomen (zoals op de vulkaan the Quill) het zwaarst getroffen waren. Twee recente onderzoeken aan reptielen geven verder inzicht op de impact die het orkaanseizoen van 2017 had op de biodiversiteit van St. Eustatius.
De eerste studie laat zien dat de slangensoort Alsophis rufiventris zeer zwaar getroffen is door de orkanen. De soort is geclassificeerd als gevoelig bij de IUCN en komt alleen voor op de eilanden St. Eustatius en Saba. De geschatte populatiedichtheid vergeleken met de situatie van vóór 2017 (9,2 slangen per hectare) laat een afname zien van bijna vijftig procent. Gezien ook de extreme afname in het verspreidingsgebied van de resterende populatie is het risico op het uitsterven van deze lokale populatie reëel.
De tweede studie, gericht op de ernstig bedreigde Antilliaanse leguaan (Iguana delicatissima), laat zien dat de populatie gedurende 2017 met ten minste twintig procent is afgenomen. Bij het vergelijken van losse waarnemingen en monitoringsdata van 2017-2018, is er door de auteurs zowel een afname in dichtheid als in populatiegrootte gevonden. Zorgelijk is dat er in 2019 geen herstel werd waargenomen, wat suggereert dat deze kleine populatie meerdere opeenvolgende jaren nodig heeft zonder grote orkanen om te herstellen. Opmerkelijk is dat de leguanen in de hoger gelegen bossen zwaarder getroffen zijn.
Kleine eilanden zoals St. Eustatius herbergen afnemende populaties van zeldzame en bedreigde soorten. In veel gevallen zijn deze geïsoleerde populaties niet in staat om tussen eilanden te migreren en kunnen zij dus alleen lokaal in omvang toenemen. Deze nieuwe studies benadrukken de noodzaak om de kwaliteit van het leefgebied te verbeteren en door de mens veroorzaakte bedreigingen te verminderen voor beide reptielensoorten. Idealiter zou, in ieder geval voor de Antiliaanse leguaan, de populatiegroei gestimuleerd kunnen worden door jonge juveniele leguanen in een veilige omgeving op te laten groeien en ze weer vrij te laten zodra ze groter zijn waardoor de overlevingskans vergroot wordt.
Recent gepubliceerde artikelen
Tekst: Naomi Lambrikx, RAVON, Tim van Wagensveld, RAVON en IUCN SSC Iguana Specialist Group; Matthijs van den Burg, IUCN SSC Iguana Specialist Group;
Hannah Madden, Caribbean Netherlands Science Institute, IUCN SSC Iguana Specialist Group, IUCN Pigeon and Dove Specialist Group
Foto's: Naomi Lambrikx, RAVON