Het slangenmysterie van de Noord-Veluwe
Stichting RAVONDe gladde slang
Deze niet-agressieve en niet-giftige slang van ongeveer 65 centimeter lang heeft een ruime verspreiding op de Veluwe. Hij leeft vooral op droge heideterreinen, maar ook hogere delen van hoogveengebieden en open bossen, kapvlaktes en zongelegen bermen van wegen en fietspaden vormen zijn leefgebied. Zo af en toe wordt hij zelfs in tuinen aangetroffen. Gladde slangen eten vooral jonge nestmuizen en soms hagedissen. Gedurende de winter (van oktober tot maart-april) houden ze een winterslaap. Rond augustus werpen de vrouwtjes hun jongen, meestal zes tot acht stuks.
Verspreiding
Gladde slangen worden op vrijwel de hele Veluwe waargenomen, behalve in het noorden. Ogenschijnlijk lijkt de N795 (Eperweg/Soerelseweg) de noordgrens te vormen van de verspreiding van deze soort. Dit is opmerkelijk, omdat de heidevelden van de Noord- en Zuid-Veluwe tot begin 20e eeuw nog vrijwel aaneengesloten waren. Dat maakt de bereikbaarheid van de Noord-Veluwe voor de gladde slang eigenlijk vanzelfsprekend.
Ook alle andere Veluwse reptielensoorten – zandhagedis, levendbarende hagedis, hazelworm, adder en ringslang – komen allemaal ten noorden van de N795 voor. Het is er dus zeker geschikt genoeg voor reptielen. RAVON verwacht de gladde slang dan ook op de grote Doornspijkse Heide en Oldebroekse Heide, maar ook op minder grote terreinen zoals Renderklippen, Holleberg en Wezepsche Heide en op heidesnippers en brede heidebermen langs wegen en paden.
Geregistreerde waarnemingen uit deze terreinen ontbreken echter zogezegd volledig. De enige waarneming ten noorden van de N795 is die langs de N309 (Ekburgerweg) uit 2021. Bovendien is in 2019, slechts 650 meter ten zuiden van de Doornspijkse Heide op de Gortelseweg een gladde slang gevonden. Deze waarnemingen versterken het vermoeden dat er meer gladde slangen op de Noord-Veluwe zijn.
Help mee het mysterie te ontrafelen!
In 2021 en 2022 heeft RAVON energie gestoken in het verzamelen van nieuwe verspreidingsgegevens van gladde slang (en adder) op de Veluwe. Ook bij deze acties zijn geen waarnemingen van de Noord-Veluwe aan het licht gekomen. Omdat het vermoeden zo sterk is dat de gladde slang ten noorden van de N795 voorkomt, zijn wij gebrand op het oplossen van dit slangenmysterie.
Heb je wel eens een gladde slang waargenomen op de Noord-Veluwe? Dan horen we dit graag! We roepen iedereen op om slangenwaarnemingen (dood of levend) vanuit het verleden door te geven via slangengelderland@ravon.nl. Ook tientallen jaren oude waarnemingen zijn welkom! Wanneer foto’s voorhanden zijn dan ontvangen we die graag, ook als ze van zeer matige kwaliteit zijn. Kijk ook op www.ravon.nl/zoekkaartslangen en help mee de gladde slang op de kaart te zetten!
In deze video over het waarnemen van reptielen op de Veluwe zijn zowel de adder als de gladde slang (op minuut 1.52) te zien (Bron: RAVON)
Tekst: Richard Struijk, RAVON
Foto's: Jelger Herder (leadfoto: gladde slang); Richard Struijk; RAVON