Rupsen zoeken van de zeldzame teunisbloempijlstaart

De teunisbloempijlstaart dankt zijn naam aan de waardplant waar de rupsen vaak op worden gevonden, de teunisbloem. Anders dan de meeste andere pijlstaarten heeft deze soort echter geen pijl aan het achtereind van het lichaam van de rups, maar slechts een rond vlekje. Dit vlekje is vooral in de latere stadia goed te zien. Dat de soort naar het uiterlijk van de rups is vernoemd is niet vreemd, want de vlinder komt relatief slecht op licht af. De meeste waarnemingen betreffen dan ook rupsenvondsten. De meeste rupsen worden gevonden als ze volgroeid zijn en op zoek gaan naar een plek om te verpoppen. De jongere stadia zijn lastiger te vinden, maar met een goed zoekbeeld is dit goed te doen. Als waardplanten benutten ze naast verschillende soorten teunisbloemen ook harig wilgenroosje (Epilobium hirsutum), basterdwederik (Epilobium spec.) en grote kattenstaart (Lythrum salicaria). Op teunisbloem zitten de rupsen overdag vaak tegen de stengel aan. Dan verraden zij hun aanwezigheid door de uitwerpselen die op de blaadjes liggen. Ook zie je dan minder bloemen op de stengel; die zijn namelijk opgegeten. Op basterdwederik vallen de rupsen op door hun dikke voorkomen op een relatief dunne stengel.

De teunisbloempijlstaart rukt de laatste jaren hard op en kan tegenwoordig in bijna heel zuidoost Nederland worden gevonden. Om naast de uitbreiding van de soort ook wat over de veranderingen in aantallen te kunnen zeggen, willen we op gestandaardiseerde wijze gegevens verzamelen. Hierbij willen we weten hoe lang en over welk oppervlakte er is gezocht. Deze gegevens hopen we uiteindelijk ook te kunnen gebruiken om te bepalen voor welk type leefgebied de teunisbloempijlstaart een voorkeur heeft, en wat de trefkans is om de soort ergens te zien. Daarom willen wij iedereen oproepen om ons te helpen de soort te vinden. Dit kan al eenvoudig door een kwartier op een plek met de waardplanten te gaan tellen en de telling via de app ButterflyCount door te geven. Deze app is gratis te downloaden voor iOs en Android.

Meer informatie en meedoen

• Hier vindt u meer achtergrondinformatie over de teunisbloempijlstaart, en een uitgebreidere beschrijving over hoe er geteld moet worden (pdf: 765 KB).

Tekst: Jurriën van Deijk, De Vlinderstichting
Foto’s: Jurriën van Deijk en Kars Veling