Vogelpootklaver en Gedrongen klaver onder de loep
FLORONVerspreiding Vogelpootklaver
Binnen Europa is de verspreiding van Vogelpootklaver (Trifolium ornithopodioides) nogal versnipperd. Veelvuldig wordt ze aangetroffen langs de Atlantische kusten van Bretagne en het zuiden van Engeland, maar ook langs de Spaanse noordkust en langs de Middellandse Zeekust van Frankrijk komt ze voor.
Deze voor Nederland zeer zeldzame klaver was tot voor kort vooral bekend van Texel. Vroeger was de soort ook bekend van een aantal nabij de kust gelegen groeiplaatsen zoals op Wieringen, op Walcheren en in Gaasterland. Er zijn enkele losse vondsten bekend in het binnenland.
Vogelpootklaver wordt gevonden langs dijken en schrale (duin)graslanden. Verder langs duinpaden en bermen nabij de kust. Bij Schoorl groeide de soort over een lengte van 700 meter met honderden bloeiende exemplaren langs een pad. Op Terschelling blijken campingterreinen nu een geschikt habitat te vormen. Vanwege de geringe grootte van deze klaver kan ze weinig concurrentie verdragen en vormen campings blijkbaar een uitermate geschikt biotoop. Het wekelijks maaien zal in het voordeel van deze soort werken omdat ze niet boven maaihoogte uitsteekt en dus tot bloei en zaadzetting kan komen. Verder zorgen grasmaaiers voor verdere verspreiding van de zaden over de camping.
Herkenning Vogelpootklaver
Vogelpootklaver is een winterannuel, een eenjarige klaver die ontkiemt in de winter. De plant vormt een klein rozet tot 20 centimeter groot met drietallige blaadjes op lange stelen. Het blad heeft vaak een donkere of lichte kring op de bovenzijde en de bladrand telt een aantal duidelijke scherpe tanden. Het steunblad is lang en spits. De enkele, lichtroze tot witte bloemen staan op korte stelen en steken duidelijk buiten de kelk uit. De bloeiperiode duurt van mei tot juli, afhankelijk van het verloop van het seizoen qua droogte.
Lookalike, Gedrongen klaver
Gedrongen klaver (Trifolium suffocatum) komt voor in Zuid-Europa en heeft een Mediterraan-Atlantische verspreiding voornamelijk langs de kusten van Zuid- en West-Europa tot ver in Engeland. Ze is nog maar recent verschenen in Nederland en België. Deze klaver werd in 2017 ontdekt op diverse campings langs onze kust.
In Noord-Holland lijkt ze daar aan een heuse inburgering te zijn begonnen. Op een duincamping in Sint Maartenszee staat deze klaver namelijk met duizenden op de glooiende duinhellingen tussen andere fraaie soorten als Mosbloempje, Kleine hardbloem, Draadklaver, Glad biggenkruid en Eekhoorngras. Ook dit jaar werden er weer nieuwe groeiplekken gevonden op kampeerterreinen in deze provincie. Bijzonder is dat deze klaver dit jaar ook met honderden werd ontdekt op een veld in de duinstreek van de kop van Noord-Holland, de eerste spontane vestiging buiten de campings om!
Verschillen tussen Vogelpootklaver en Gedrongen klaver
Gedrongen klaver lijkt vegetatief (niet-bloeiend) sterk op Vogelpootklaver. Ook deze ontkiemt in de winter en vormt kleine rozetten tot 15 centimeter groot. De bladeren lijken sprekend op Vogelpootklaver, maar zijn kleiner en de vlekken op het blad ontbreken. De bloei begint eerder dan bij Vogelpootklaver, namelijk in april en duurt tot juni. Tijdens de bloei is ze wel makkelijk te onderscheiden. De bloemen zijn groter in aantal, tot wel 15 bloemen, en staan in clusters. Eerst in het hart van de plant en later ook langs de stengels. De kroonbladen zijn geelgroen, zeer klein en reiken niet buiten de kelk, zoals bij Vogelpootklaver.
Wie beide klavers wil vinden zal in deze tijd van het jaar door de knieën moeten, want samen met Draadklaver, waar beide regelmatig samen mee voorkomen, behoren ze tot de kleinste klavers van West-Europa.
Tekst en foto's: Sipke Gonggrijp, FLORON (leadfoto: Gedrongen klaver)