Natuurontwikkeling in rivierengebied leidt tot herstel soortenrijkdom

In het rivierengebied vinden we nu weer graslanden waar duizenden pollen brede ereprijs groeien en weidesprinkhanen leven. De rivier is weer een plek waar de libel rivierrombout leeft en waar het bijzondere verschijnsel zomersneeuw (grote aantallen eendagsvliegen) te zien is. Er zijn ooibossen en rivierduinen met bijzondere planten- en diersoorten, en slikvlaktes met vele soorten grassen en kruiden.  

Toename van de biodiversiteit

NURG is een programma van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit dat door Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer is uitgevoerd. Door de natuurontwikkelingsprojecten van het programma NURG en de bijgaande uitbreiding van het natuurareaal ontstond een grote verscheidenheid aan natuur en kwaliteitsverbetering van de gebieden. Met een grote toename van de biodiversiteit langs de rivieren tot gevolg. Daardoor kunnen soorten die grote gebieden nodig hebben om te leven, zoals de lepelaar, de zeearend en de bever, een plek vinden. Zij vormen nu levensvatbare populaties.

Ruimte voor natuurlijke processen

Door de grootte van de betreffende natuurgebieden kregen natuurlijke processen in de uiterwaarden meer ruimte, bijvoorbeeld natuurlijke begrazing door runderen en paarden, overstroming, erosie en sedimentatie. De begrazing leidt tot een verdere vergroting van de biodiversiteit in de uiterwaarden door een toevoeging van nieuwe milieus: stierenkuilen, schone mest, een mozaïek aan spontane vegetaties van kort gras tot bos, en alles wat er tussen zit waaronder ruigten en struiken. Ook is er een groot oppervlak kaal terrein bijgekomen: van droogvallende slikplaten tot kale rivierduinen, waar pioniersoorten van profiteren. Het water in de rivieren is ondertussen ook schoner geworden. Ook in langzaam stromende nevengeulen en in kwelmoerassen bevindt zich schoon water. Dat heeft over de hele breedte geleid tot herstel en vergroting van biodiversiteit.

Succesfactoren

De langdurige samenwerking tussen alle betrokken partijen: de delfstoffenwinners, de ministeries van LNV en I&W en de andere overheden, en de uitvoerders Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer, zorgt ervoor dat NURG een inspiratie is voor andere grote natuurontwikkelingsopgaven, zowel in het rivierengebied als daarbuiten.

Meer informatie

• Programma NURG
• De website Samenwerken aan Riviernatuur
• Het boekje 25 jaar kansen pakken en vasthouden over deze waardevolle natuurontwikkeling langs de rivieren

Tekst: Staatsbosbeheer
Foto's: Paul Oostveen, Luchtbeeld.nl (leadfoto: Klimaatbuffer Vierde Bergboezem Breda); Twan Teunissen, Staatsbosbeheer; Leo Linnartz, ARK Natuurontwikkeling; Janneke de Groot, Staatsbosbeheer