Tips voor een vogeltuin van tuinman Martin Stuger

Martin: “Als kind ging ik altijd op zoek naar vogels. Zeker toen ik op mijn achtste verjaardag mijn eerste verrekijker cadeau kreeg. Vooral roofvogels vond ik fascinerend. Als ik ergens uilenballen vond, ging ik daar ’s avonds liggen wachten tot ik de uilen zag. Uilen, buizerds en haviken waren zeldzaam toen."

"Wel herinner ik me veel weidevogels. Mijn grootouders hadden een boerderij in de Achterhoek. Daar ging ik vaak logeren. Ik ruik nog het gras, hoor de grutto’s en kieviten roepen. Mijn opa had een gewoon gemengd boerenbedrijf, maar hij boerde nog met de natuur. Samen met hem gingen we de wei op om met stokjes de nesten te markeren. Zo zou hij ze niet wegmaaien. Langs die velden had je toen nog ruige randjes, sloten en bosjes. Nu is daar alles rechtgetrokken en zijn alle weidevogels verdwenen. Er is veel schoonheid verloren gegaan. Dat je tegenwoordig wel weer veel roofvogels ziet, maakt dat niet goed."

Boswachter

“Ik wilde later boswachter worden, maar mijn ouders verwachtten dat er later geen bossen meer zouden zijn. Een nare gedachte, maar het waren de jaren zeventig. De natuur werd toen in hoog tempo vernietigd. Een buurman zat in de bloemen, hij was arrangeur. Dat leek mij ook wel wat. Zo kwam ik eerst op de lagere en toen op de middelbare Land- en Tuinbouwschool terecht. Daarnaast volgde ik allerlei aanvullende vakopleidingen op het gebied van tuinieren. Ik ging eerst aan het werk bij hoveniersbedrijven. In 2000 begon ik voor mezelf."

“Toen Man Bijt Hond vijf jaar geleden stopte, was er ruimte voor een nieuw programma. Dat werd BinnensteBuiten. Het gaat over duurzaam leven in huis en tuin, over hoe we samen Nederland mooier maken. Dat is ook nodig, vind ik. Ik ben daarom trots dat ik al vanaf de eerste aflevering betrokken ben als tuinman. Voor het programma verbouw ik telkens een tuin in één dag, meestal bij mensen met een probleem. Te veel schaduw, te weinig privacy, of een hopeloos verouderde inrichting. 

“De rest van mijn tijd doe ik hetzelfde werk, maar dan zonder camera’s. Samen met een aantal medewerkers maken we de tuinen van Nederland mooier. Ik kijk altijd naar wat de natuur ter plaatse te bieden heeft. Waar en hoe ligt de tuin? Hoe staat het huis? Waar komt de zon vandaan en waar blijft de schaduw? Wat staat er bij de buren in de tuin? En hoe ziet de omgeving eruit? Ligt de tuin in de stad of dichtbij een bos of strand? Hoe natuurlijker de tuin, hoe gemakkelijker het onderhoud. En hoe meer vogels."

"In mijn werk zorg ik ook altijd voor de vogels. Hebben ze een plek om te schuilen? En is er genoeg te eten? Insecten zijn de belangrijkste voedselbron, dus kies ik voor planten waar insecten van houden. Ook hang ik insectenhotels en vogelhuisjes op en zorg voor een waterbadje. In mijn eigen tuin nestelt ieder jaar een winterkoninkje in de clematis. Ze bouwt haar nestje al voordat de plant bladeren krijgt. Ze weet dat als ze gaat broeden, de struik weer vol in het blad staat. Dat stoere vogeltje maakt me ieder jaar weer gelukkig. De mooiste tuin is een vogeltuin.”

Vogeltuintips van tuinman Martin

1. Groen in de tuin

 Vogels houden van groen, ook in de winter. Zorg dus voor wintergroene struiken. Daarin kunnen vogels schuilen. Heb je een kale schutting? Zet er dan kamperfoelie of een clematis tegen. Veel mooier en de vogels zijn je dankbaar.

2. Bloemen

Niet alleen mensen, ook insecten houden van bloemen. En insecten zijn voedsel voor vogels. Als je rekening houdt met de bloeiperiode, heb je van het voorjaar tot het najaar een kleurrijke tuin. Te beginnen met bollen, die al vroeg in de lente bloeien.

3. Voedsel voor vogels

Je kunt natuurlijk voedselpakketten voor vogels kopen. Zo houden mezen van pinda’s. Neem dan wel kale pinda’s, want de doppen trekken grotere vogels aan, zoals kauwen en kraaien. Bessen en fruit zijn ook favoriet. Heb je een fruitboom, laat dan wat hangen voor de vogels.

4. Minder gif

De bloeiende planten die je koopt bij de tuincentra, zien er vaak prachtig uit, maar ze zitten vol pesticiden. De bloemen leveren vaak niet eens nectar, dus insecten hebben er niets aan. Zaai liever je eigen bloemen. Zonnebloemen, bijvoorbeeld. Ik maak er ieder jaar een wedstrijd van met de kinderen (nu 13 en 10). Zelf zaaien is niet alleen goedkoper, maar ook beter. Ook al zijn de zaden bewerkt, na ontkieming is de kans op schade kleiner. Je kunt bij een kweker ook plantjes kopen die nog niet in de bloemen staan. Ook dat is goedkoper en ze zijn vaak minder giftig

5. Maak een composthoop

Dit kan natuurlijk alleen als je daar de ruimte voor hebt. Maar als je je tuinafval verzamelt en je organische afval uit de keuken (eierschalen!) toevoegt, heb je na een jaar al goede compost waarmee je je tuin kunt voeden. En in die composthoop vinden wormen een thuis. Ook daar houden vogels van.

Meer tips? Kijk op Mijn Vogeltuin van Vogelbescherming Nederland.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Lars van den Brink; Shutterstock