Evenwicht tussen natuur en mens helpt virusuitbraken voorkomen

Bossen: we kunnen niet zonder. Ze zuiveren de lucht en het water, ze verlagen de omgevingstemperatuur, verminderen ons stressniveau, bieden onderdak en leveren bouwmateriaal. Ook zorgen ze voor voedsel en medicijnen, en helpen ze virusuitbraken voorkomen. Daarmee zijn ze dus cruciaal voor onze gezondheid. Helaas verdwijnen bossen in hoog tempo. Dit brengt grote risico’s met zich mee. Er bestaat namelijk een grote samenhang tussen het verdwijnen van bossen en het ontstaan van nieuwe ziektes.

Besmettelijke ziektes hebben altijd bestaan, en zullen waarschijnlijk nooit verdwijnen. Veel ziekteverwekkers worden gedragen door wilde dieren, en een behoorlijk aantal virussen lukte het om van dieren over te gaan op mensen, zoals SARS, MERS, HIV, meer lokale uitbraken van bijvoorbeeld Ebola, en nu COVID-19.

Dit is mogelijk doordat mensen tegenwoordig sneller en vaker in aanraking komen met wilde dieren, die deze ziekteverwekkers bij zich dragen. We reizen de wereld over en nemen steeds meer ruimte in, die ten koste gaat van de natuur en de leefruimte van wilde dieren. Door ontbossing verdwijnt niet alleen dit belangrijke leefgebied, het verhoogt ook het risico voor mensen op malaria of andere door dieren overgebrachte ziektes.

Natuurbeschermers en gezondheidsexperts

In bossen leven miljoenen bacteriën die ziektes kunnen veroorzaken. Ze worden echter in de hand gehouden door ecosystemen, waardoor uitbraken kunnen worden voorkomen. Wanneer bossen en ecosystemen verdwijnen of worden aangetast, verdwijnt ook deze controle en groeit het risico op uitbraken. Het beschermen en herstellen van leefgebieden en het verminderen van menselijke druk op de natuur zijn daarom cruciale stappen in het voorkomen van dergelijke uitbraken. Natuurbeschermers werken al tientallen jaren samen met overheden, boeren, bedrijven en elkaar om dit voor elkaar te krijgen: natuur beschermen, behouden en herstellen. Nu zien we dat ook gezondheidsdeskundigen hierbij betrokken moeten worden.

Het behoud en het herstel van bossen is dus noodzakelijk voor een toekomst waarin de mens beter in staat is om te gaan met de opkomst van nieuwe infectieziekten. Zonder evenwicht tussen de behoeften van natuur en mens, zijn we alleen maar in staat om te reageren op wereldwijde gezondheidscrises in plaats van deze te voorkomen. Alleen met elkaar én samen met de natuur kunnen we grote risico’s voor de menselijke gezondheid in de hand houden.

Tekst en foto: Wereld Natuur Fonds