Beheerkaarten redden beschermde vlinders bij bestrijding eikenprocessierups

De Vlinderstichting maakt jaarlijks beheerkaarten waarop staat waar beschermde vlindersoorten gesignaleerd zijn. Dat is van belang bij de bestrijding van de eikenprocessierups, omdat de biologische en chemische middelen ook rupsen doden van andere soorten. Tegen betaling kunnen wegbeheerders en gemeenten een kaart van hun eigen beheergebied laten maken. De provincie Gelderland heeft De Vlinderstichting gevraagd een beheerkaart te maken voor alle gemeenten in de provincie en stelt deze gratis beschikbaar. Zo kunnen gemeenten makkelijk rekening houden met beschermde soorten.

De eerste eitjes van de eikenprocessierups zijn alweer uitgekomen en wegbeheerders staan in de startblokken om deze overlast veroorzakende rups aan te pakken. Er bestaat nog geen goede methode om de rupsen te bestrijden vóór ze overlast gaan veroorzaken of er kleven veel nadelen aan. Biologische bestrijding met sporenvormende bacteriën of met nematoden (hele kleine wormpjes) doodt bijvoorbeeld niet alleen de eikenprocessierups, maar ook de rupsen van andere vlinders die in dezelfde periode actief zijn.

Beschermen bij bestrijding

In Nederland zijn alle bedreigde dagvlinders (de vlinders van de Rode Lijst) en twee soorten nachtvlinders (de Spaanse vlag en de teunisbloempijlstaart) beschermd. Ook bij de bestrijding van de eikenprocessierups moeten beheerders rekening houden met deze beschermde vlinders. Daarom maakt De Vlinderstichting jaarlijks beheerkaarten waarop te zien is in welke gebieden beschermde vlindersoorten voorkomen. Daar mag de eikenprocessierups niet biologisch of chemisch bestreden worden. Eikenprocessierupsen mogen op die plekken wel worden opgezogen.

Weloverwogen beheren

Met de beheerkaarten van De Vlinderstichting kunnen gemeenten weloverwogen besluiten of ze eikenprocessierupsen bestrijden en zo ja, op welke manier.

Langs de wegen met de rode kleur komen soorten voor die ‘passief’ of ‘strikt’ beschermd zijn. Eikenprocessierupsen mogen op deze plekken niet bestreden worden met chemische en biologische middelen die ook dodelijk zijn voor de rupsen van andere soorten.

Langs (en direct rondom) de wegen met de blauwe kleur komen vlindersoorten voor die ‘actief’ beschermd zijn. Voor deze vlindersoorten geldt volgens de wet een zorgplicht. Eikenprocessierupsen mogen hier alleen na een zorgvuldige afweging biologisch of chemisch worden bestreden. Als een boom met eikenprocessierups bijvoorbeeld vlakbij een school met spelende kinderen staat, kan dat tóch een reden zijn voor bestrijden.

De kaarten zijn te verkrijgen bij De Vlinderstichting.

Tekst: Olga van der Veer en Joke Pingen, provincie Gelderland
Foto: Mark Zekhuis, Saxifraga
Kaart: De Vlinderstichting