Vieze nachtvlinders zijn nonchalanter

Nachtvlinders zijn enorm belangrijk als voedselbron voor andere dieren. Vogels eten vooral veel rupsen, maar ook wel vlinders zelf. Vleermuizen vangen hun prooi vliegend; nachtvlinders vormen een belangrijk aandeel van hun eten. Omdat vlinders veel groter zijn dan bijvoorbeeld muggen, hebben ze daar ook echt een maaltijd aan. Anekdotische waarnemingen laten zien dat nachtvlinders een belangrijke voedselbron voor vleermuizen vormen. Zo worden op slaapplaatsen van de gewone grootoorvleermuis geregeld aanzienlijke hoeveelheden afgebeten vleugeltjes van nachtvlinders gevonden. Ook weten veel nachtvlinderaars uit ervaring dat er vaak vleermuizen actief zijn boven de lamp en het laken waarmee nachtvlinders gelokt worden. Diverse vertegenwoordigers van de lichtmotten en de uilen blijken gehooropeningen te hebben waarmee ze de sonargeluiden van jagende vleermuizen kunnen opvangen; ze reageren daarop met ontwijkingsgedrag en kunnen zo ontkomen aan de jagende vleermuis. Sommige laten zich dan abrupt vallen om niet aan de vleermuis ten prooi te vallen.

Onderzoek in Noord-Amerika heeft nu uitgewezen dat het daarbij uitmaakt hoe lekker de vlinder is. Van vijf soorten beervlinders werd getest hoe smakelijk ze waren door ze aan vleermuizen aan te bieden: twee ervan werden in meer dan negentig procent van de keren afgekeurd, terwijl de lekkerste in bijna tachtig procent van de gevallen werd opgegeten. De andere twee soorten zaten daartussenin. Opmerkelijk genoeg kwam dat sterk overeen met de mate waarin de vlinders zich wat van de naderende vleermuizen aantrokken. De twee oneetbare soorten lieten zich maar 17 en 30 procent van de keren vallen, terwijl de smakelijkste soort dat in wel 77 procent van de gevallen deed. Maar die had er dan ook veel meer bij te verliezen. Het is natuurlijk voor een oneetbare of vieze vlinder van belang dat de vleermuizen wel af en toe zo’n vlinder in hun bek nemen, want anders ‘leren’ ze niet dat deze oneetbaar is. Voor het individu is dat jammer, voor de soort is het noodzakelijk.

Meer informatie

Lees voor meer informatie het artikel: Dowdy, N.J. & Conner, W.E. (2019) Nonchalant flight in tiger moths (Erebidae: Arctiinae) is correlated with unpalatability. Frontiers in Ecology and Evolution 7, [1-9]: article 480. DOI: 10.3389/fevo.2019.00480.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling; Bart Vastenhouw, Saxifraga