Zuid-Holland investeert zes ton extra in natuurontwikkeling

Gedeputeerde Staten stelde op 9 juli 2019 nogmaals een subsidieronde icoonsoorten open. Het doel: de leefgebieden van veertig soorten kwetsbare planten en dieren verbeteren. De provincie Zuid-Holland ontving in totaal 1,6 miljoen euro aan aanvragen; daarvan kon op basis van de criteria 600.000 euro worden toegekend. Deze subsidies komen bovenop de eigen investeringen van de provincie in natuurontwikkeling, zoals in het Natuur Netwerk Zuid-Holland en voor de bescherming van weidevogels.

Waarom juist deze veertig soorten? “Samen vormen deze soorten een maat voor de gezondheid van de natuur”, legt gedeputeerde Berend Potjer (Natuur) uit. “Als hun leefgebied op orde is, dan weten we dat het goed gaat met alle natuur in Zuid-Holland. De natuur profiteert dus in de volle breedte van de maatregelen die in deze projecten worden genomen. En investeren in natuur is een slimme keuze, binnen én buiten onze natuurgebieden: door gezonde natuur neemt het welzijn van de inwoners toe.”

Natuurmonumenten: kustbroedvogels beter beschermen

Eén zo’n project is nu al gestart, in de Kwade Hoek op Goeree-Overflakkee. Astrid Withagen, coördinator natuurbeheer voor de Zuid-Hollandse Eilanden bij de Vereniging Natuurmonumenten, vertelt over haar project: “Wij hebben subsidie aangevraagd en gekregen voor het verbeteren van ongeveer tachtig hectare leefgebied van de kluut in de Kwade Hoek. De Kwade Hoek is een strandreservaat in wording, waar we in een waardevol stuk jonge duintjes de rust voor kustbroedvogels willen garanderen. Het broedseizoen is hier sinds vijftien maart van start. Tot nu toe zetten we elk jaar een houtje-touwtje raster neer. Maar omdat de Kwade Hoek nog een dynamische aangroeikust is, viel dat raster vaak om: er spoelde vuil in de draden. Met deze subsidie gaan we stevigere palen neerzetten en steviger draad. Ook kunnen we dit budget inzetten op toezicht en handhaving van de afsluiting.”

“Deze maatregelen konden we niet uit het regulier budget bekostigen, maar ze zijn wel hard nodig om in het broedseizoen rust te kunnen garanderen voor de kustbroedvogels. De subsidie is dus geen extraatje, maar hard nodig. We beschermen zo niet alleen de kluut, maar ook begeleidende soorten als de bergeend, bontbekplevier, dwergstern, kleine plevier en strandplevier. Bezoekers kunnen gelukkig van het grootste deel van de Duinen van Goeree het hele jaar door genieten, maar dit stukje zetten we dus even stevig af.”

Stichting Hooge Nesse: grip op de waterstand voor natuurherstel

Hans Bakker is voorzitter van Stichting Hooge Nesse en vertelt over zijn herstelproject in het recreatiegebied Hooge Nesse Veerplaat (Zwijndrecht), waarvoor zijn vrijwilligersgroep subsidie heeft ontvangen:

“Het recreatiegebied Hooge Nesse Veerplaat, wat wij nu zo’n vijf jaar beheren, ligt op negen meter hoogte en is deels toch een soort moerasgebied. Er is daardoor veel rietgroei en er wonen broedsoorten als de rietzanger, de bruine kiekendief en de roodborsttapuit, vlindersoorten als het icarusblauwtje en het bont zandoogje, zes verschillende libellesoorten en marters en kikkers. Omdat de waterschappen de sloten grootschalig gingen baggeren, werd de Hooge Nesse steeds droger. Veel van deze soorten kregen het daardoor moeilijk. Wetenschappers van Arcadis hebben dit voor ons onderzocht; uit dat rapport bleek dat we de watergangen anders moeten beheren om het gebied te herstellen.”

“Met deze subsidie plaatsen we een dam om het water in de Hooge Nesse beter vast te houden. Daarmee krijgen we meer grip op de waterstand in het gebied: we kunnen dan extra afwateren bij grote regenval en we pompen water in het gebied bij droogte. Ook gaat onze groep van enthousiaste vrijwilligers de watergangen op een meer natuurlijke manier beheren. Ieder jaar baggeren we een derde deel van de slootkant af, waardoor er ruimte blijft voor de watervogels en planten, en we de waterstand ook beter kunnen reguleren.”

Stichting Zuid-Hollands Landschap: een fort vol vleermuizen

Hans Visser, werkzaam bij Terreinen en Opstallen bij Stichting Zuid-Hollands Landschap, vertelt over het gesubsidieerde project om vleermuizen in Fort Penserdijk te laten overwinteren: “Fort Penserdijk, aan de Peltsersdijk ten zuiden van Brielle, is één van twee forten die wij vanuit Zuid-Hollands Landschap beheren. Op dit moment restaureren we het fort: zo ontdekten we eind vorig jaar een aantal ruimtes die in de loop van de tijd onder de grond terecht zijn gekomen. Die zaten vol met puin en afvalhout. Toen we de ruimte vrij groeven, zagen we dat we ze prachtig kunnen opknappen en geschikt kunnen maken voor allerlei soorten vleermuizen. De meervleermuis is één van de Zuid-Hollandse icoonsoorten, dus dienden we een aanvraag in bij de provincie, en die is gehonoreerd.”

“Met deze subsidie gaan we de uitgegraven ruimtes van het fort op het noorden en oosten geschikt maken als winterslaapplaatsen voor de meervleermuis. Daar is voldoende schaduw: het klimaat is er niet te droog en niet te warm. We gaan in deze ruimtes deuren plaatsen met invlieg- en uitvliegopeningen en voorzieningen voor de meervleermuizen om achter weg te kunnen kruipen. Met wat geluk en goede hoop bedienen we zo ook de gewone en de ruige dwergvleermuis, de grootoorvleermuis en de watervleermuis. Het project moet ergens rond maart – april 2021 klaar zijn.”

Criteria voor de subsidieronde

Criteria die de provincie hanteerde om subsidie te verlenen, waren onder meer de mate van verbetering van het leefgebied (omvang en kwaliteit), hoe urgent er actie nodig is voor de icoonsoort en hoe groot de kans van slagen is. Door te investeren in het leefgebied van veertig kwetsbare soorten, stimuleert de provincie initiatieven die het meest bijdragen aan het beschermen en verbeteren van de Zuid-Hollandse natuur. Het beschermen en verbeteren van de inheemse natuur is een wettelijke taak van de provincies.

De 17 natuurprojecten voor icoonsoorten in 2020

Tekst: Violet van Houwelingen, Provincie Zuid-Holland
Foto's: Jan de Roon; Joke Bakker; Hans Visser