Patentanalyse werpt nieuw licht op handel in bedreigde soorten

Onderzoekers van onder andere Naturalis Biodiversity Center hebben zich in het papierwerk van patenten verdiept om een methode te ontwikkelen waarmee de wereldwijde handel in wilde planten en dieren beter in kaart gebracht wordt. Met behulp van hun analyses kwamen vele tot nog toe onbekende moderne toepassingen van wilde planten en dieren aan het licht. 

Kenniskloof overbruggen

Met deze methode hebben de onderzoekers een nieuw hulpmiddel ontwikkeld om de huidige kenniskloof te overbruggen tussen natuurbeschermers en handelaren in wilde dieren en planten. De eerste groep heeft vaak alleen weet van traditioneel gebruik. De laatste groep weet niet altijd dat soorten met uitsterven bedreigd worden. Ongeveer de helft van de patenten beschrijft namelijk het gebruik van wilde soorten die niet in het land van de aanvraag van het patent voorkomen. 

Onverwacht gebruik

Om de handel in wilde dieren en planten te reguleren is er al een internationale overeenkomst, de ‘Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora’ (CITES). Dit verdrag ontfermt zich over de handel in circa 36 duizend wilde dieren- en plantensoorten die wereldwijd met uitsterven bedreigd worden. De meerderheid van de plantensoorten in het CITES-verdrag, zo’n 80 procent, bestaat uit orchideeën. De onderzoekers hebben zich op deze plantenfamilie geconcentreerd en dan met name op de zogenaamde salep soorten. Deze orchideeën worden traditioneel gebruikt voor de productie van koffie en ijs. Patentanalyse onthulde echter veel nieuwe toepassingen zoals het gebruik van stoffen uit deze planten in explosieven, olieboorvloeistof en coatings. 

Waardevolle informatiebron

De onderzoekers raden natuurbeschermers aan om patenten te analyseren om nieuwe toepassingen van bedreigde wilde dieren en planten op het spoor te komen. Naast orchideeën duiken ook andere wilde soorten in toenemende mate in patenten op. In patenten voor nieuwe cosmeticaproducten worden bijvoorbeeld schubdieren en zeepaardjes als ingrediënt genoemd. Meer kennis over modern gebruik van deze kwetsbare soorten kan helpen voorkomen dat deze dieren in het wild uitsterven.

Meer informatie:

• Artikel Patent analysis as a novel method for exploring commercial interest in wild harvested species, verschenen in Biological Conservation.

Tekst: Amy van Nobelen, Naturalis Biodiversity Center
Foto’s: Natuurwijzer, Naturalis Biodiversity Center; Rogier van Vugt